خطر استعدادسوزی سرمربیان بدون مدرک مربیگری
روزنامه هفت صبح، نادر نامدار | داستان بیستمین فصل از رقابت‌های لیگ خلیج فارس پر از اما و اگرهایی است که باعث شده این دوره از رقابت‌ها در سکوت روزهای پاییزی سال و به دور از هیاهو آغاز شود. دیگر خبری از آغاز لیگ در گرمای تابستان به همراه ورزشگاه‌های پر از تماشاگر نیست، اشتیاق هواداران برای رونمایی از خریدهای خارجی تیم‌های‌شان جایی در لیگ امسال ندارد و حتی نمی‌توانیم پایان مشخصی هم برای لیگ بیستم متصور شویم، کرونایی که قبل از زده شدن سوت بازی اول لیگ توانسته چیزی حدود یک هفته مسابقات را به تعویق بیندازد به راحتی می‌تواند در کوران مسابقات لیگ را تعطیل کند.
وقتی که همه این مسائل را کنار می‌گذاریم و از زاویه متفاوتی به لیگ امسال نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این لیگ حاوی بخش‌های جذاب‌تری هم هست. یکی از جذابیت‌های مقوله پیچیده هواداری فوتبال، تماشای بازیکنان محبوب در قامت سرمربی تیم‌ها است. اشتیاق سپاهانی‌ها در روز معارفه محرم نویدکیا و حضورشان در استادیوم نقش جهان آن هم در روزهای کرونایی به خوبی این قضیه را به اثبات می‌رساند.
سرمربیان خارجی اجازه حضور روی نیمکت تیم‌های ایرانی را ندارند اما کادر فنی تیم‌های لیگ برتری میزبان کسانی است که تا همین چند ماه یا چند سال پیش از نشستن روی نیمکت گریزان بودند و حالا باید مسئولیت هدایت یک مجموعه را بر‌عهده بگیرند. میانگین سنی سرمربیان لیگ برتری به طرز چشمگیری کاهش یافته به طوری که امیر قلعه‌نویی به عنوان مسن‌ترین سرمربی لیگ بیستم شناخته می‌شود و وحید بیاتلو با ۳۲ سال سن جوان‌ترین سرمربی لیگ، از خیلی بازیکنان لیگ جوان‌تر است.
این آمار و ارقام می‌تواند نوید‌بخش ورود نسل جدید از بازیکنان سابق به دنیای مربیگری باشد، بازیکنانی که می‌توانند با فوتبال روز دنیا همراه شوند و تحولات عظیمی را در فوتبال ایران ایجاد کنند اما سوال مهم اینجا است که پشت این انتصابات و انتخاب سرمربیان جوان برنامه هدفمندی وجود دارد یا نه؟ اگر جواب این سوال منفی باشد باید قید یک نسل سرمربیان ایرانی را بزنیم و با تعجیل در وارد کردن آنها به عرصه مربیگری دوران مربیگری آنها را در همین ابتدا تمام کنیم یا به قول معروف استعدادسوزی کنیم.
یکی از چالش‌هایی که برای سرمربیان لیگ بیستم وجود دارد، مدرک A مربیگری یا پرولایسنس است که بدون آن نمی‌توانند به عنوان سرمربی روی نیمکت تیم‌های‌شان بنشینند. از ۱۶ سرمربی حاضر در لیگ بیستم ۸ تای آنها فاقد این مدرک بوده و با مشکلاتی برای نشستن روی نیمکت تیم مواجه هستند.
*** رحمان رضایی؛ منجی ذوب‌آهن؟
ذوب‌آهن که اصلا اوضاع خوبی در چند فصل گذشته نداشته و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند، هدایت تیمش را برای لیگ بیستم به یکی از موفق‌ترین لژیونرهای تاریخ فوتبال ایران سپرد. رحمان رضایی، مدافع سابق باشگاه پروجا در سری A با ۴۶ سال سن اولین حضورش روی نیمکت یک تیم لیگ برتری را به عنوان سرمربی تجربه می‌کند. رضایی تجربه حضور در کادر فنی تراکتور را به عنوان دستیار و حضور روی نیمکت رایکای بابل و برق شیراز به عنوان سرمربی را دارد. رحمان یکی از آن هشت سرمربی‌ای است که فاقد مدرک پرولایسنس است.
*** ابراهیم صادقی؛ خودروسازان بازیکن‌ساز
«وظیفه و هدف ما بازیکن‌سازی است»؛ این عبارت پرتکرارترین جمله ابراهیم صادقی در نشست‌های خبری لیگ نوزدهم بود و هرگاه خبرنگاران از او خرده می‌گرفتند به آنها یادآوری می‌کرد که او صاحب جوان‌ترین تیم لیگ است و با بازی دادن به جوانان در حال کمک به فرایند بازیکن‌سازی در فوتبال ایران است. فصل گذشته سایپای ابراهیم صادقی با کسب ۲۹ امتیاز از ۳۰ بازی در جایگاه چهاردهم جدول ایستاد و فاصله کمی تا سقوط به لیگ آزادگان داشت. سرمربی جوان‌ترین تیم لیگ نوزدهم هنوز مدرک پرولایسنس خود را دریافت نکرده و با چالش‌هایی برای نشستن روی نیمکت سایپا مواجه است.
*** جواد نکونام؛ جواد لالیگایی برای فولاد آسیایی
جواد نکونام همیشه از آن دست مهره‌های خاص فوتبال ایران بود که دوران سرمربیگری‌اش را هم با نتایج درخشانی آغاز کرد. جواد لالیگایی به حسرت بیست و اندی ساله نساجی‌چی‌ها برای حضور در لیگ برتر پایان داد و فولاد را هم پس از سال‌ها آسیایی کرد.
فولاد جواد نکونام در عین ناباوری فصل گذشته در لیگ برتر سوم شد. جواد نکونام برای نشستن روی نیمکت تیم محبوبش یعنی استقلال هم خیلی عجله نکرد و قراردادش را یک فصل دیگر با خوزستانی‌ها تمدید کرد تا در این فصل اولین تجربه حضورش در رقابت‌های آسیایی را به عنوان سرمربی داشته باشد. جواد نکونام هنوز موفق به دریافت مدرک پرولایسنس نشده است.
*** وحید فاضلی؛ مردی در سایه
همه‌کاره نساجی امسال خودش سکان هدایت نساجی‌چی‌ها را به عهده دارد و حالا باید دید که این بار به عنوان مرد اول نیمکت نساجی تیم چه عملکردی را بر جای می‌گذارد. فاضلی هم از آن دست از سرمربی‌هایی است که مدرک پرولایسنس را دریافت نکرده است.
*** محمد ربیعی؛ خودساخته!
محمد ربیعی یکی از پای ثابت‌های نیمکت تیم‌های لیگ یکی در سالیان اخیر بوده است که ترجیح داد با تیمی که خودش به لیگ برتر آورده، وارد سطح اول فوتبال ایران شود. محمد ربیعی هنوز مدرک A سرمربیگری را اخذ نکرده است.
*** محرم نویدکیا؛ محبوب و متفکر
مرد محبوب سپاهانی‌ها، تنها انتخابی بود که هواداران این تیم برای مدیریت باشگاه باقی گذاشته بودند. بعد از سال‌ها انتظار محرم نویدکیا به خانه خود بازگشت تا سپاهان را از نو بسازد. محرم نویدکیا در لیگ بیستم باید به دنبال پخته کردن تفکرات خامش باشد تا مثل دوران بازیگری‌اش به مهره‌ای صاحب سبک تبدیل شود. محرم هم که به تازگی وارد دنیای مربیگری شده فاقد مدرک پرولایسنس است.
*** سیدمهدی رحمتی؛ سرمربی یا بازیکن مربی؟
هنوز هم نمی‌توانیم مرز بین دوران بازیگری و سرمربیگری‌اش را تشخیص بدهیم، مهدی رحمتی پس از تجربه هدایت شهر خودرو در سه بازی از رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا از دنیای فوتبال خداحافظی کرد اما آنقدر ناگهانی روی نیمکت تیمش نشست که هنوز هم نمی‌دانیم که آیا در این فصل درون دروازه می‌ایستد یا نه؟ مهدی رحمتی هنوز موفق به اخذ مدرک سرمربیگری نشده است.
*** وحید بیاتلو؛ جوان‌تر از خیلی‌ها
جغرافیای فوتبال آذربایجان در لیگ‌های مطرح ایران آنقدر وسیع است که برای استعداد ۳۲ ساله عرصه سرمربیگری‌شان در لیگ برتر تیم داشته باشند و برای سنجیدن عیار این استعداد او را از لیگ دسته اول به لیگ برتر منتقل کنند. وحید بیاتلو سابقه سرمربیگری در تیم نود ارومیه را دارد و مقاطعی با این تیم شانس حضور در رقابت‌های لیگ برتر را داشت.
بیاتلو هنوز نتوانسته مدرک پرولایسنس را دریافت کند.در ادامه باید دید سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال چه تدبیری را برای این اتفاق می‌اندیشند، البته لازم به ذکر است که یکی از ترفندهایی که این سرمربیان جوان می‌توانند استفاده کنند این است که از دستیارانی که دارای این مدرک هستند استفاده کنند و در کنار آنها تیم را هدایت کنند.
