مسئله استفاده از کلاهگیس در تلویزیون حل شد
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| شنبه شب پخش سریال «راز ناتمام» در شبکه یک آغاز شد. این سریال روایتی است از زندگی شهیدان باهنر و رجایی که به شکل فلشبک ماجرای ترور ایشان واکاوی میشود. آنچه در قسمت اول بیش از همه به چشم آمد، بازیگر زن سریال است که کلاهگیس به سر دارد.
این اتفاقی است که در سالهای اخیر به کرات شاهد آن بودهایم و بهنظر میرسد تلویزیون مسیری تازه آغاز کرده. پیگیران اطلاع دارند که تمهید کلاهگیس در سالهای ابتدایی انقلاب مورد استفاده «سربداران» قرار گرفت اما خالی از دردسر نبود. زمان گذشت و سازندگان «یوسف پیامبر» هم از این شیوه بهره بردند اما مورد انتقاد قرار گرفتند. در دهه ۹۰، سریال «نفس» هم چنین کرد اما بعد از چند قسمت صحنههای آن حذف شد. سریالهای دیگری هم قصد استفاده از کلاهگیس داشتند که با سد مواجه شدند؛ مثل «تعبیر وارونه یک رویا» و «خانه امن».
راز ناتمام| ۱۴۰۱
درباره «راز ناتمام» پس از گذشت چند قسمت خواهیم نوشت. عجالتا قسمت اول سریال قصه و ساختاری معقول داشت و میتواند مخاطب را با فضای معمایی و تاریخی خود همراه کند. بخشی از داستان اشاره به پرونده ترور شهیدان رجایی و باهنر دارد و ماموران به سرنخهایی دست یافتهاند. آنها برای واکاوی اتفاقات، از تمهیدات مختلف بهره میبرند که یکی از آنها بهکارگیری جاسوس زن است.
او در ترکیه زندگی میکند و به خاطر اصالت ایرانی، فارسی را با لهجه صحبت میکند. برای این خانم نام مستعار کاتیا استفاده شده. پوشش کاتیا همگون با بخشی از مردم ترکیه است که در استفاده یا عدم استفاده از روسری مجاز هستند. سازندگان «راز ناتمام» هنوز توضیحی ندادهاند اما طبق تجربه و بر اساس قوانین میتوان حدس زد که موی بازیگر متعلق به خود نیست و از کلاهگیس بهره برده.
پیشتر نوشتیم که بازیگران غیر ایرانی امکان حضور بدون روسری مقابل دوربین را دارند؛ به شرط آنکه کلاهگیس داشته باشند و فیلم یا سریال در خارج از کشور ضبط شود. تمهید استفاده از کلاهگیس در راستای باورپذیری قصه است و برای طیفی از مخاطبان واجد ویژگی فرامتن است.
گاندو ۲ | ۱۴۰۰
سریال جاسوسی - امنیتی «گاندو» هم سراغ کلاهگیس رفت. در این سریال بیاینا محمودی نقش افسر MI6 را بازی میکرد و فاقد حجاب بود. این اتفاق هم توام با واکنش بود تا اینکه خود محمودی توضیح داد چون جزو اقلیتهاست امکان استفاده از کلاهگیس را داشته. غالب سکانسهای این سریال مربوط به داخل سفارت انگلیس بود که خب میدانید در سفارتخانهها قانون هر کشور اجرا میشود.
سرجوخه| ۱۴۰۰
سال پیش سریال «سرجوخه» هم از یک بازیگر خارجی بهره برد که کلاهگیس به سر داشت. داستان در دوبی میگذشت و فلورا (سوتلانا سوپیلنیاک که بازیگری اوکراینی است) جاسوسی بود که قصد به دام انداختن غلامرضا (حمیدرضا محمودی) را داشت. سازندگان «سرجوخه» برای باورپذیری قصه سراغ بازیگری رفتند که امکان استفاده از کلاهگیس را داشته باشد. با این حال سریال خالی از واکنش نبود و مهرداد گودرزوند چگینی نماینده مردم رودبار به انتقاد از آن پرداخت که چرا بازیگر خارجی بدون حجاب است.
روزهای ابدی| ۱۳۹۹
راهکار کلاهگیس برای بازیگران خارجی تا مدتها کاربرد نداشت تا اینکه «روزهای ابدی» مشمول استثنا شد. صحنهها هم در ایران مقابل دوربین رفت. این اتفاق اعتراض برخی رسانهها را به دنبال داشت که چرا «روزهای ابدی» مجاز به استفاده از کلاهگیس است اما فیلم «کاناپه» کیانوش عیاری به این خاطر مجوز اکران بهدست نیاورده. خود عیاری در برنامه زنده شبکه چهار موضعی متفاوت گرفت و گفت:« کاری که آقای شمقدری کرد یک گام رو به جلوست».
پایتخت ۵ | ۱۳۹۷
بخشی از داستان فصل پنجم «پایتخت» در کشور ترکیه روایت میشد. در یکی از قسمتها بازیگری به نام نگین میرزایی در نقش مترجم شکور، کشتیگیر ترک و نقی، بدون حجاب حضور داشت. این اتفاق اعتراضها را برانگیخت و نام او در تیتراژ قسمت دهم به بعد حذف شد. گفته میشود او جزو کسانی است که جلای وطن کرده و مدتی در شبکه جم منشی مدیر مقتول آن بوده. سازندگان «پایتخت» اما اعلام کردند که از پیشینه میرزایی بیاطلاع بودهاند.
کیمیا| ۱۳۹۴
کمی پیشتر سریال «کیمیا» از کلاهگیس برای کاراکتر آزاده بهره برد. گلوریا هاردی بازیگر ایرانی - فرانسوی نقش او را بازی میکرد و در صحنههای خارج از کشور کلاهگیس داشت. این اتفاق هم واکنش اعتراضی برخی رسانهها را به دنبال داشت اما موج شکل نگرفت. مهمترین واکنشها به کیفیت نامرغوب کلاهگیس برمیگشت که مورد اعتراض مخاطبان قرار گرفت!