درباره چند برنامه تلویزیونی که نام جذابی دارند
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| انتخاب اسم چالشی است که هر کدام از ما در دورههای مختلف با آن مواجه میشویم. چه انتخاب نام برای فرزند و چه یک صفحه و گروه مجازی. این چالشی است که برنامهسازان تلویزیون با آن مواجه هستند. برخی به گزینههای جذاب میرسند و برخی به اسمهایی معمولی رضایت میدهند. در گزارش امروز هفتصبح، چند مورد از برنامههایی که نامهای خاص دارند را مرور کردهایم. این برنامهها یا روی آنتن هستند یا مدتی کوتاه از اتمام آنها میگذرد. با این حال نمیتوان نامهایی مثل «حالا خورشید» و «ماه عسل» را نادیده گرفت.
خندوانه
روزی که خبر ساخت برنامهای به نام «خندوانه» منتشر شد، نام غریب آن بیش از هر چیز دیگر ذهن را مشغول میکرد. رامبد جوان توضیح داد که این برنامه عاریت گرفته از هندوانه و خنده است. اگر خاطرتان باشد پخش برنامه مصادف با تابستان بود و هندوانه هم که یکی از نمادهای این فصل محسوب میشود. حتی هندوانه عنصر ثابت برنامه بود که هم روی میز مهمان و مجری قرار داشت و هم در گرافیک برنامه مورد استفاده قرار میگرفت. حالا هم این عنصر در ولهها، گرافیک و… وجود دارد. رسالت برنامه هم خنده است و از ترکیب این دو واژه «خندوانه» متولد شد.
تهمتن
«تهمتن» مسابقه بزرگ شبکه نسیم است که ورزشکاران در آن برای نمایش توان جسمی و هوش خود به رقابت میپردازند. در لغتنامه دهخدا مقابل واژه تهمتن اینطور نوشته شده است:«یکی از القاب رستم است زیرا او عظیمالجثه و شجاع و بیهمتا بود.» این اسم قرابت کامل با موضوع برنامه دارد؛ بهویژه آنکه علاوه بر قدرت جسمانی، مرام پهلوانی و فرهنگ ایرانی محور اصلی «تهمتن» است. این مسابقه برای بخشهای مختلف خود هم از نامهای ایرانی بهره گرفته؛ مثل خراش، پرتگاه، مغناطیس، ارابه، منشور، چرخ گردون و … . اینکه سازندگان سراغ نامهایی با پسوند و پیشوند «قوی» نرفتهاند، امتیازی بزرگ است.
پرنیان صدا
«پرنیان صدا» که در شبکه پنج متولد شد را میتوان بزرگداشتی برای صاحبان صداهای ماندگار رادیو و تلویزیون دانست؛ صداهایی که در حافظه مخاطبان ثبت شدهاند و شنیدن آنها حسی خوشایند ایجاد میکند. سازندگان برای بهجای آوردن حق مطلب، صفت پرنیان را برای صداهای بهیادماندنی به کار بردهاند. در دانشنامه عمومی نوشته شده:«پرنیان به نوعی پارچه ابریشمی گفته میشد که در زمانهای دور در سرزمین چین تولید میشده است.این نوع پارچه رنگارنگ و دارای نقوش گل و پرندگان بوده است.»
سمت خدا
در فرهنگ روزمره وقتی میخواهیم نشانی جایی را بگوییم، از کلمه «سمت» استفاده میکنیم. این واژه مفهومی روشن در ذهن ایجاد میکند که برای رسیدن به مقصد باید سمت و جهت مشخصی داشته باشیم. واژه «سمت» معنای دیگری هم دارد؛ مثلا وقتی میگوییم شما سمت کی هستید یعنی موضع خود را روشن کنید. سازندگان این برنامه از این مفاهیم و کلمات آشنا استفادهای بهینه کردند و به نام «سمت خدا» رسیدند. یعنی آدرس اصلی به سمت خدا است.
عصر جدید
احسان علیخانی و همکارانش برای برنامه استعدادیابی خود، «عصر جدید» را اسمی مناسب دانستند. آنها اطلاع داشتند که چارلی چاپلین سال ۱۹۳۶ فیلمی به این نام ساخته و خبر داشتند عصر جدید نام یک سینما در پایتخت است. با این حال این اسم درونمایه و هدفگذاری برنامه را نشان میدهد؛ چرا که «عصر جدید» میتواند آغازی نو برای استعدادهای تازه کشف شده باشد. این برنامه محبوب شبکه سه، سرنوشت خیلیها را تغییر داده است. کمی زمان برد تا وجه تسمیه «عصر جدید» جا بیفتد.
قند پهلو
چای در زندگی ما جایی ثابت دارد اما در دورهای قند کمیاب بود و چای قند پهلو ارج و قربی فراوان یافت! شبکه آموزش از چند سال پیش برنامه «قند پهلو» را پخش میکند که شاعران در آن ذوق شعری خود را محک میزنند. در این برنامه شوخی و مطایبه جایی ثابت دارد و هدف این است تا کام مخاطب برای ساعتی شیرین شود و از شنیدن اشعار طنز لذت ببرد. پس چه نامی دلنشینتر از «قند پهلو»؟
فوتبال ۱۲۰
استفاده از عدد در نام برنامهها سابقهای دیرین دارد.«فوتبال ۱۲۰» که موضوع آن تحلیل لیگهای معتبر جهان است، مسابقاتی را یادآور میشود که ۱۲۰ دقیقه طول میکشند. این برنامه همچنین به مدت دو ساعت روی آنتن شبکه ورزش میرفت که از این منظر هم اسمی با مسما دارد. فصل جدید «فوتبال ۱۲۰» چندی پیش به پایان رسید و با آغاز مسابقات لیگهای اروپایی پخش آن ازسر گرفته خواهد شد.