هشت برنده تلویزیون ایران در رمضان ۱۴۰۰
روزنامه هفت صبح، وحید سعیدی / احمد رنجبر | دومین بزنگاه تلویزیون درسال ۱۴۰۰ هم آنی نشد که باید میشد. بعد از شکست شبکهها در نوروز، رمضان دومین آوردگاهی شد که برنامهها و سریالها در آن گرفتار آمدند. وضع آنقدر بد است که بهسختی توانستیم ۱۱ برنده انتخاب کنیم. حتی مجبور شدیم سراغ مسابقات پرسپولیس و استقلال در آسیا برویم! قرار گرفتن سریالهای قدیمی رضا عطاران در فهرست برندههای امسال نشانه دیگری است از دست خالی تلویزیون از برنامهها و سریالهای موفق. در یک شرایط استاندارد برنامههای روتین «خندوانه» و «کلبه عموپورنگ» نباید در فهرست برندهها قرار بگیرند. وضع خراب است دیگر و فقط میتوان گفت دریغ از یک برنده تمام عیار.
*** برندهها
* زندگی پس از زندگی | برنامه افطار شبکه چهار: در دورانی که برنامههای پیش از افطار شبکهها شبیه هم شدهاند، عباس موزون در شبکه چهار دست به یک نوآوری زد. او سال پیش از برنامه «زندگی پس از زندگی»رونمایی کرد و امسال هم سری دومش را ساخت. مرگ یکی از رازآلودهترین اتفاقها برای بشر است.تاکنون کتابهای مختلفی در اینباره نوشته شده که برخی با اقبال عمومی مواجه بودهاند. شبکه چهار پیرو همین علاقهمندیها و کنجکاویها «زندگی پس از زندگی» را ساخته است.آنطور که در تیتراژ ابتدایی برنامه تاکید میشود،پشت سر هر قسمت پژوهشهای متعددی وجود دارد.
خود موزون هم از سختی کار تحقیق و راستیآزمایی مهمانها گفته.در هر قسمت یک یا دو مهمان مقابل مجری مینشینند و روایت خود را از اتفاقی که برایشان رخ داده است تعریف میکنند. برای علاقهمندان،تجربه آدمها از لمس مرگ و بازگشت دوباره به زندگی واجد جذابیت و احتمالا عبرت است. «زندگی پس از زندگی» تا حالا پر بوده از قصههای متنوعی که تقریبا هیچ کدام شبیه دیگری نیست. در این برنامه صحبتهای متفاوتی هم بیان میشود،مثل کسی که در لحظاتی گناهان خود را میدیده و همان عضو بدنش در آتش میسوخته است. قدرت انکار هم نداشته و گناهش را به گردن میگرفته. امتیاز دیگر برنامه به ضرباهنگ خوب آن برمیگردد.
* پرسپولیس و استقلال | مسابقات آسیایی و لیگ : آغاز ماه مبارک رمضان امسال مصادف شد با شروع مسابقات مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا. چهار تیم پرسپولیس،استقلال،فولاد و تراکتورسازی نمایندگان کشورمان در این رقابتها بودند. در شبهای ماه رمضان تلویزیون،خوراک جذاب چندانی نداشت و مسابقات لیگ قهرمانان نقش ناجی تلویزیون را بازی کرد. تماشای مسابقات تیمهای تراکتور و فولاد برای هوادارانشان توام با هیجان و جذابیت بود اما طبعا در این عیش فوتبالی، تیمهای استقلال و پرسپولیس سهم بیشتری دارند. بازیهای حساس و مهیج تیمها باعث شد لحظات زیادی از ماه رمضان برای مخاطبان تلویزیون با سرگرمی به نام فوتبال پر شود.
خیلی بیراه نیست اگر بگوییم همزمانی پخش زنده مسابقات با سریال «یاور» نه تنها خبری ناراحتکننده نبود که خیلیها از اینکه یک شب کمتر سریال میبینند، خوشحال بودند! علاوه بر شش شب که آنتن شبکه سه و ورزش با پخش زنده مسابقات لیگ قهرمانان آسیا داغ شد ، یک شب دیگر را هم باید اضافه کرد و آن مسابقه ای است که پرسپولیس و استقلال در لیگ برتر مقابل سپاهان و ذوبآهن برگزار کردند. مسابقات فوتبال علاوهبر این، بیننده و آگهی تبلیغاتی تلویزیون را بالا برد. فوتبال برتر به عنوان قاب مسابقات و نیز گزارشگران اما از این فرصت بهره نبردند.آنها بازنده اصلی هستند که رسما با روح و روان علاقهمندان فوتبال بازی کردند.
* ماه من / دکور:برنامههای سحر تلویزیون از یک الگوی ثابت پیروی میکنند: پخش دعا و مناجات، گفتوگوی مجری با مهمانها و سخنرانی مذهبی. در سالهای اخیر شاهد کلیشهزداییها بودهایم اما هنوز برنامهای شاخص برای سحر نمیتوان مثال زد. در این میان برخی ایدهها،این برنامهها را توی چشم میآوردند. یکی از این ایدهها در سحر رمضان امسال به بار نشست و آن دکور برنامه «ماه من» است. این برنامه با اجرای نجم الدین شریعتی از شبکه سه پخش میشد و به خاطر دکور خاص خود مورد توجه قرار گرفت. دکور برنامه به خاطر استفاده از آب در کف استودیو جلوهای متفاوت یافت. بهره گرفتن از المان شب به همراه ماه و کهکشان در اطراف مجری چشم نواز بود. تغییراتی که به فراخور در دکور ایجاد میشود بر این تنوع و جذابیت افزود.
* خندوانه / برنامه: سری جدید «خندوانه» آرام آرام جای خود را باز کرد و حالا بار دیگر تبدیل به برنامهای محبوب شده است.رامبد جوان بهرغم همه مشکلات برنامهسازی در دوران کرونا،با اتخاذ ترفندهایی، «خندوانه» را از افتادن در ورطه سقوط نجات داده. یکی از تمهیدات، زنده کردن دوباره مسابقه «ادا بازی» است. این مسابقه در ماه رمضان یکی از برگ برندههای اصلی برنامه بود و خیلیها با تماشای آن سرگرم شدند. از موفقیت جناب خان هم نمیتوان گذشت. این شخصیت عروسکی در فصل جدید قبراقتر از همیشه است و با شوخیهای بجا بخش عمدهای از جذابیت «خندوانه» را باعث میشود. جناب خان حضوری پررنگ در برنامه دارد اما به دلیل شوخیهای بجا، رنگ تکرار نگرفته است.«خندوانه» همچنان ظرفیت بهتر شدن دارد.
* کلبه عمو پورنگ| برنامه کودک :آنچه باعث میشود برنامههای طولانیمدت در رده اول باقی بمانند و مخاطب را دلزده نکنند؛ تلاش سازندگان برای دور کردن آنها از «تکرار» و «کلیشه» است. داریوش فرضیایی و تیم سازنده سلسله برنامههای عمو پورنگ هم به اقتضای شرایط، برنامه خود را «به روز» نگه داشتهاند. حاصل تلاش تازه آنها را نوروز امسال در قالب برنامه «کلبه عمو پورنگ» دیدیم که در رمضان امسال هم پخش آن ادامه یافت. اینبار سازندگان برنامه از یک الگوی کلاسیک بهره بردهاند: استفاده از شخصیت حیوانات. بازیگران در جلد حیوانات رفتهاند و از زبان آنها داستانهایی روایت میشود. این داستانها بر اساس یک پند اخلاقی بنا نهاده شده و چون حرفها غیرمستقیم و توام با جذابیت است،مخاطب کودک را با خود همراه میکند.
* خداداد عزیزی| کارشناس ستارهساز: دو اتفاق در سال جدید باعث شده خداداد عزیزی باردیگر تبدیل به چهرهای محبوب شود.یکی حضور در «شبهای مافیا» و دیگری «ستاره ساز». در اولی به دلیل هوش بالا و تشخیص درست اعضای گروه مافیا،تحسین مخاطبان را به خود دید.در دومی هم رفتاری متفاوت از دیگران دارد.او در «ستارهساز» که مختص استعدادیابی فوتبال است،در قامت یک کارشناس و مربی نکتهسنج ظاهر شده.عزیزی در این مسابقه رفتاری میانه دارد. به وقت لزوم با شاگردانش تند برخورد میکند و وقتی حرکتی درست از آنها میبیند،تشویقشان میکند. آنچه در جلسه بیرون از مسابقه بر زبان میآورد هم حکایت از نکتهسنجی عزیزی دارد. این نکتهها هم برای شاگردان او کاربردی است و هم مخاطبان علاقهمند به فوتبال میتوانند از آنها بهره ببرند.
* رضا عطاران | کارگردان :سالهاست از تلویزیون جدا شده اما سریالهای او بهرغم بازپخش چندباره همچنان مخاطب دارند. در رمضان امسال دو سریال قدیمی رضا عطاران باردیگر روی آنتن رفت. شبکه آی فیلم «ترش وشیرین» را پخش کرد و شبکه تماشا «متهم گریخت» را. از قضا آمار قسمتهای ابتدایی هر دو سریال در روزهای ابتدایی رمضان را داریم.در اپلیکیشن تلوبیون هر قسمت سریال «ترش و شیرین» به طور میانگین ۳۲هزار بار دیده شده . وقتی این آمار را کنار سریالهای دیگر که در روزهای عادی سال پخش شدهاند قرار میدهیم پی به آمار جالب آنها میبریم. هر قسمت از دیگر سریال رضا عطاران یعنی «متهم گریخت» به طور میانگین ۱۴ هزار بار دیده شده بود. این اتفاق نشان میدهد همچنان سریالهایی از این جنس مخاطب دارند.
* صابر خراسانی| مجری وقت سحر : صابر خراسانی سال گذشته تغییر فاز داد و وارد عرصه اجرا شد. او برای حضور در این عرصه کلا تغییری اساسی در سر و شکل و رخت و لباس داد تا مخاطب دیگر او را در قامت یک مجری بپذیرد. او امسال در ادامه ماجراجوییهایش در عرصه جدید،اجرای برنامه سحرگاهی «وقت سحر» را برعهده گرفت. ویژگی برنامه سحر این است که مجری فرصت این را دارد که تک گوییهای طولانی مدتی در بخشهای مختلف برنامه داشته باشد، حالا این تک گوییها در قالب شعرخوانی هم اتفاق میافتاد و همین برای خراسانی یک برگ برنده بود. او به دلیل حرفه اصلیاش که شعرخوانی است این بخشها را به بهترین شکل اجرا میکرد و در گفت وگوها هم سعیاش براین بود که درست و به موقع وارد بحثها شود.