مروری بر ضعفهای دراماتیک سریال گاندو
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | واکنشها به «گاندو ۲» قابل پیشبینی بود، اما نه تا این اندازه کمرنگ. اینکه چند مسئول گله کنند و سازندگان هم جواب بدهند، امری معمول است. حاشیه واقعی زمانی است که پای مخاطب وسط باشد و یک اثر بتواند ایجاد بحث کند. درباره
«گاندو ۲» اما اسم رمز «سانسور» بود؛ چه وقتی سریال با تاخیر به آنتن رسید و چه حالا که گفته میشود تا بعد از انتخابات بهخاطر فشارها از پخش بازمانده است! در این میان اما کمتر اشارهای به مشکل فنی سریال و آماده نبودن آن میشود. در گزارش امروز به این مسئله و نیز برخی ایرادهای دراماتیک آن پرداختهایم.
*** مورد اول| نقض غرض با شرح FATF
«گاندو ۲» میخواهد اقتدار نیروهای امنیتی ایران را نشان دهد. پیشتر برخی سریالها چنین کردهاند و «گاندو ۲» چیزی فراتر از آنها نداشت.حتی در پارهای موارد گرفتار نقضغرض میشد؛ مثلا جایی که مسئولان اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و اسرائیل از اقتدار ایران میگویند، به دلیل عدم ریزهکاریهای دراماتیک، دستمایه شوخی شده. یا در جایی دیگر که صحبت از افایتیاف است، بدترین مواجهه با آن میشود. میان نیروهای امنیتی صحبت در میگیرد و یکی از آنها میگوید:
«افایتیاف چیه؟ مردم از ما میپرسن چه توضیحی بدیم؟» (نقل به مضمون) یکی دیگر حرف او را تأیید میکند. مسئول آنها (وحید رهبانی) هم شروع به توضیح میکند و آنها همچون نوآموزان گوش میدهند و سر میجنبانند! سازندگان با این تمهید خواستهاند افایتیاف را به زبان ساده برای برخی مخاطبان شرح دهند، اما برای مخاطب سوال دیگری پیش میآید: نیروهای امنیتی که در طول سریال آنها را آدمهایی با ذکاوت یافتیم، چرا معنای افایتیاف را نمیدانند؟
*** مورد دوم| ضربه به کنداکتور نوروزی
حالا برسیم به اسم رمز «گاندو»؛ یعنی «فشار و سانسور». در طول پخش سریال بارها این کلمات شنیده شد و در نوروز وقتی یکی از قسمتها به آنتن رسید، کانالهای خبری پر شد از شایعه. حتی چند رسانه رسمی هم خبر را منعکس کردند و نوشتند به دلیل فشارها، این قسمت با چانهزنی و سانسور پخش شده. البته وقتی سریال تمام شد، برخی خبر را اصلاح کردند و ضمن پوزش نوشتند مشکل فنی بوده است. نتیجهای که حاصل شد اما لطمه به کنداکتور نوروزی شبکه سه و دیگر شبکهها بود. «گاندو» دیر آماده شد و طبعا بازبینی و اصلاحیههای معمول آن به تاخیر افتاد.
*** مورد سوم |گافهای قسمت آخر
اسم رمز سانسور و فشار تا روز آخر با «گاندو» بود. این قسمت با تاخیری ۱۵ دقیقهای به آنتن رسید و بعد خبر آمد که «نمایش قسمتهای بعدی آن به بعد از انتخابات موکول شده است.» آنچه به شایعات دامن میزد، شیوه پخش قسمت آخر است. حدود ۲۰ دقیقه از سریال روی آنتن رفت و بعد از آن نوبت به پیام بازرگانی رسید. اما یکباره کلیپی از سریال روی آنتن رفت. بعد از آن گزارش مردمی درباره سریال پخش شد. همزمان برخی کانالها از فشارها برای جلوگیری از پخش سریال میگفتند.
اما کمی بعد ادامه آن روی آنتن رفت. «گاندو» در قسمت آخر مورد حساسیتزا نداشت. پس اینهمه شایعه برای چه بود؟ جواب ساده است. ۲۰ دقیقه ابتدایی سریال آماده بود و پخش شد. ادامه آن که قرار بود بعد از پیام بازرگانی پخش شود، دیر رسید و شبکه سه مجبور به پخش گزارش مردمی و کلیپ شد. برای اینکه بدانیم سریال آماده نبوده، کافی است به یکی از سکانسها اشاره کنیم که با گاف همراه بود و بدون حذف پرده سبز پخش شد.
*** مورد چهارم| فشار یا مشکل فنی؟
با مرور اتفاقهایی که در قسمت آخر «گاندو» رخ داد، میتوان به راحتی پی برد که این سریال به دلیل مشکل فنی دیر به آنتن رسیده. شاید بخشهایی از سریال سانسور شده باشد، اما «گاندو» هرآنچه از نقد و هشدار داشت را به زبان آورد. اینکه حرفهایش راست است یا دروغ مسئله گزارش نیست، اما چیزی را از قلم نینداخت. اگر واقعا قسمتی سانسور شده، سازندگان که مدام در رسانه هستند، آن را بیان کنند و بریدهاش را در فضای مجازی به اشتراک بگذارند.
*** مورد پنجم| واکنشهای بودار و افراطی
هر کارگردان و تهیهکنندهای باید در برابر انتقادها پاسخ داشته باشد. منتها تهیهکننده «گاندو» بیش از اندازه در فضای مجازی حاضر بود و تا یک مسئول نظرش را بیان میکرد، پاسخ میداد. مرور همه حرفهای مجتبی امینی در این گزارش نمیگنجد. همینقدر اشاره کافی است که امینی بهجای جوابهای جزئی، مستدل و قانعکننده، به کلیات بسنده میکرد.
این شیوه جواب دادن صرفا ظن بازارگرمی را تقویت میکند. تنها بخش درست پاسخهای امینی، مصاحبه آخر اوست. امینی توضیح داده که تعطیلی سریال به این خاطر است که قسمتهای باقیمانده آماده نیستند. او به طور غیرمستقیم شایعه فشار و سانسور را رد کرده است. با این توضیح، روشن میشود که شبکه سه «گاندو» را برای داغ نگه داشتن آنتن خود در کنداکتور نوروزی قرار میدهد. منتها چون آماده نیست، با تاخیر به پخش میرسد، نظم کنداکتور بههم میخورد و بعضیها از آب گلآلود به نفع سریال بهره میبرند.