مافیایی که ستاره ندارد اما حرفه‌ای است
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | یکی از تصمیم‌های جسورانه تلویزیون، پخش مسابقه «شهروند و مافیا» است. این مسابقه ابتدا با اجرای بهنام تشکر و بعد از آن توسط علیرام نورایی ضبط و از شبکه سلامت پخش می‌شود. چند روز پیش فصل هفتم «شهروند و مافیا» به پایان رسید و فصل هشتم آن از ۱۱ بهمن روی آنتن خواهد رفت. در گزارش امروز نگاهی داریم به مختصات این مسابقه. این را هم بدانید که یک فصل از «شهروند و مافیا» برای نوروز ۱۴۰۰ تدارک دیده شده که در ۱۵ قسمت خانم‌ها و در ۱۵ قسمت آقایان به رقابت خواهند پرداخت.
*** مورد اول| ساختار
اگر مسابقه «شهروند و مافیا» را دیده باشید، می‌دانید که شرکت‌کننده‌ها از میان مردم انتخاب می‌شوند و چهره‌ای آشنا در بین آنها وجود ندارد. در این شرایط، کار مسابقه برای دیده شدن سخت است. اگر بخواهیم مثالی برای تقریب ذهن بیاوریم، «شب‌های مافیا» است که به دلیل بازیگران مطرح خیلی زود جای خود را باز کرد.
سازندگان «شهروند و مافیا» این نکته را می‌دانند و برای جا انداختن مسابقه خود، تمرکز را بر تقویت ساختار آن گذاشته‌اند. امتیاز اصلی «شهروند و مافیا» در این بخش، سه عنصر است؛ یکی، استفاده درست از المان شب و روز. در دکور چراغ‌هایی تعبیه شده که در شب، خاموش و در روز روشن می‌شوند. امتیاز دیگر، استفاده از ماسک توسط شرکت‌کننده‌هاست که باعث از بین رفتن شائبه تقلب می‌شود. حسن دیگر برنامه، تعبیه یک سالن برای بازیکن‌هایی است که از بازی خارج می‌شوند.
آنها در یک اتاقک می‌نشینند و ادامه بازی را از طریق تلویزیون تماشا می‌کنند. گپ‌وگفت گزارشگر با آنها درباره اینکه چه کسی شهروند است و چه کسی مافیا، بر جذابیت بازی اضافه می‌کند. طبعا ایرادهایی به ساختار «شهروند و مافیا» وارد است؛ از جمله اینکه می‌شد صندلی‌های شیک‌تری انتخاب کرد. یا مقابل شرکت‌کننده‌ها یک میز قرار داد و … بااین‌حال نتیجه‌ای که به دست آمده چند گام جلوتر از نمونه‌های مشابه است.
*** مورد دوم| گرافیک
آنچه درباره ساختار گفته شد، بحث گرافیک را هم دربر می‌گیرد که برای جلوگیری از اطناب، جداگانه به آن پرداخته‌ایم. طبعا توجه به این نکات برعهده کارگردان است که مسابقه‌های دیگر می‌توانند از آن الگو بگیرند. اولین نکته درباره گرافیک «شهروند و مافیا»، نحوه حک شدن اسم شرکت‌کننده‌هاست.
وقتی شرکت‌کننده‌ها صحبت می‌کنند، کنار نام آنها آیکون صدا قرار می‌گیرد. نقش آنها نیز کنار نامشان حک می‌شود تا بیننده بداند چه موقعیتی در بازی دارند. علاوه‌برآن، بعد از مشخص شدن نقش‌ها، یک آیتم پخش می‌شود که نام، نقش و تصویر شرکت‌کننده‌ها را دربر می‌گیرد. بیننده با این تمهیدها به طور کامل در جریان مسابقه قرار می‌گیرد.
*** مورد سوم| اجرا
در اتفاقی جالب، هم مجریان «شهروند و مافیا» اجرایی خوب دارند و هم مجری «شب‌های مافیا». هفته پیش با محمدرضا علیمردانی درباره اجرایش صحبت کردیم و حالا نوبت آن است که اشاره‌ای گذرا به عملکرد مجریان «شهروند و مافیا» شود. بهنام تشکر زمانی که اجرای مسابقه را برعهده داشت کاملا جدی بود و در نهایت هم از این آزمون سربلند بیرون آمد. حالا علیرام نورایی نیز همان جدیت را دارد. درعین‌حال با شرکت‌کننده‌ها همراه است، با آنها شوخی می‌کند، با آنها می‌خندد و مدام درباره اشتباهاتشان تذکر می‌دهد.
*** مورد چهارم| آموزش
در هر قسمت، مجری «شهروند و مافیا» بر یادگیری و آموزش تاکید می‌کند. علیرام نورایی یادآور می‌شود که این مسابقه به غیر از سرگرمی بار آموزشی هم دارد. هرچند ممکن است این تاکید، برخی مخاطبان را پس بزند، اما می‌تواند برای دسته‌ای دیگر مفید باشد. پیرو همین نگاه است که در پایان هر قسمت، یک کارشناس مقابل دوربین می‌نشیند و مسابقه را تحلیل می‌کند.
نکاتی که او درباره نسبت نقش و زندگی می‌گوید، می‌تواند برای طیفی از بیننده‌ها مفید باشد؛ اینکه چطور گول ظاهر و بازی را نخوریم، چگونه بازی کنیم و … مبتنی بر اصول روان‌شناسی هستند… «شهروند و مافیا» خالی از ایراد نیست، اما نقاط قوت آن بر نقاط منفی‌اش می‌چربد.
