مجادلات محترمانه واعظ و فیلسوف
روزنامه هفت صبح | «آفات و خرافات» نام یک درسگفتار جدید است از دکتر عبدالکریم سروش، فیلسوف و روشنفکر دینی ایرانی مقیم خارج از کشور که در بلژیک ارائه شده و از روزهای ابتدایی فروردین امسال در فضای مجازی منتشر شده است. سروش در این درسگفتار به نوعی، دینداری عوام را مورد نقد قرار میدهد.
با این حال در بخشی از این درسگفتار، او متعرض واعظ مشهور تهرانی، شیخ حسین انصاریان شده است. کسی که مجالس وعظ و خطابهاش در شبهای ماه رمضان، احتمالا شلوغترین مجلس است و خود سروش هم در این سخنرانی میگوید که طبق نظرسنجیهای جدید او در میان جوانان، محبوبترین چهره مذهبی است و بسیاری دینشان را از او وام گرفتهاند.
اصل دعوای سروش در آنجا روایتی است که در آن گفته شده بسیاری از یاران امام زمان از ایرانیان هستند و به گفته سروش، انصاریان بدون منبع آن را بیان کرده است. بعد از چندین و چند جوابیه از سوی علمای حوزه قم، بالاخره شیخ حسین انصاریان شخصا با انتشار یک ویدئوی تقریبا ۱۳ دقیقهای به برش ۱۴ دقیقهای از آن درسگفتار سروش پاسخ داد و با فهرست کردن لیستی از احادیث که بیان میکردند یاران امام زمان از ایرانیان هستند، منابع آنها را هم از کتب معتبر شیعه و اهل سنت نقل کرد.
در ادامه این بحث هم او با تواضع از کنار این ادعا که بسیاری از جوانان برای فهم دین، او را مورد تقلید قرار دادند گذشت و در نهایت درباره اینکه سروش او را «روضه خوان» خوانده است؛ گفت: افتخار میکنم که روضهخوان باشم.
نکته جالب توجه در این جوابیه، میزان ادب و احترامی است که انصاریان در آن به سروش میگذارد و او را همواره با نام دکتر سروش خطاب میکند و ابدا مسایل سیاسی به وجود آمده را وارد این بحث نمیکند. همین موضوع احتمالا در سالهای گذشته باعث شد که انصاریان به شاخصترین خطیب در میان واعظان تهرانی تبدیل شود.
در واقع ۵۰سال است که در مجالس مذهبی تهران، سخنرانی میکند اما بعد از شکاف اجتماعی سال ۱۳۸۸، گاهی اوقات در برخی از اظهارنظرها، بدون اینکه وارد جناحبندیهای سیاسی مرسوم شود، از حقوق مردم دفاع کرد و حتی از آنها به دلیل برخی مشکلات عذرخواهی کرد و از این رو توانست چهرهای مردمی به خود بگیرد و این جوابیه نیز دقیقا متناسب با همان روحیهای بود که از او انتظار داشتیم.
از آن سو اما دکتر عبدالکریم سروش در هفتاد و پنج سالگی خود (او یک سال از شیخ حسین انصاریان کوچکتر است) دوباره در حال مطرح شدن در فضای عمومی و رسانهای ایران است. از سویی روزنامه اعتماد اخیرا با او مصاحبه کرده و از سوی دیگر و بعد از جنجالهای سال ۱۳۸۵ درباره نظریه نبوت و وحی او و نیز جنجالهای سیاسی سال ۱۳۸۸، حالا باز هم فضای رسانهای ایران از سروش میگوید و میشنود و نفس این ماجرا میتواند مورد استقبال اهالی اندیشه قرار بگیرد هر چند که مطالب تند و گزنده و گاهی غیرمنصفانهاش با هجوم پاسخها از حوزه روبهرو شود.