معمار تحریمهای موذی علیه ایران رفت
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | رسانههای آمریکا خبر از ایجاد تغییراتی در تیم دیپلماسی آمریکا در مورد ایران میدهند. آنها میگویند که ریچارد نفیو به دلیل اختلاف با رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در مذاکرات برجامی، از تیم او جدا شده است. این جدایی همانقدر سروصدا بهراه انداخته که پیوستن نفیو به تیم مذاکرهکننده بایدن در رسانهها بازتاب پیدا کرده بود، چراکه ریچارد مهره ویژهای محسوب میشود و صاحب یک لقب ترسناک برای ماست: معمار شبکه تحریمها علیه ایران.
مناسک سر بریدن با پنبه
اگر اسم ریچارد نفیو به گوشتان نخورده است و حالا برایتان سوال پیش آمده که او با چنین لقب ترسناکی در تیم مذاکرهکننده بایدن چهکار میکند و قاعدتا باید عضو وزارت امور خارجه ترامپ بود، باید بدانید که تکنیک آقای نفیو با منش ترامپ تفاوتهای زیادی داشت. در حالیکه ترامپ به فشار حداکثری و همهجانبه معتقد بود و تیمش هم با همین روحیه علیه ایران برنامهریزی میکردند، نفیو عقیده داشته و دارد که فشار باید هوشمندانه باشد.
باید نقطه حساس را هدف بگیرد و به هنرمندانهترین شکلممکن حمله کند و ضربه بزند. او قبلا در سخنرانیهای بسیار و البته در کتاب معروفی که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت، توضیح داده که طبق تجربههای گذشته تحریمهای پرفشار و پرسروصدا نهتنها انرژی زیادی از آمریکا میگیرند بلکه لزوما موفقیتآمیز نخواهند بود.
به اعتقاد او «همهجانبه بودن» لزوما «موثرتر» نیست بلکه میتواند به تخریب چهره آمریکا منجر شود و حتی کار را بهجایی برساند که شرکای تجاری این کشور هم متضرر بشوند، بنابراین اگر قرار است ایالات متحده کشوری را تحریم کند این کار باید در نهایت آرامش، تدبیر و هوشمندانه انجام شود. ما بهعنوان کسانی که پی تحریمها به تنشان خورده میدانیم که او از چه چیزی حرف میزند و هوشمندتر شدن و موثرتر شدن تحریم میتواند با مردم کشورهای تحریمشده چهکار بکند. برای همین اهمیت این آقای نفیو برایمان بیشتر میشود.
تحصیلکرده متفاوت
ریچارد نفیو که ۴۴ساله و فارغالتحصیل رشته مطالعات سیاست امنیتی از دانشگاه جورج واشنگتن است، در روزهایی که لاغرتر از حالا بود و تازه به دلیل نقشآفرینی موثر در وضع قطعنامه علیه ایران و چند کشور دیگر اسم در کرده بود، بهواسطه تیپ متفاوتش بیشتر بهچشم میآمد. او حالا سه فرزند دارد و افزایش سن و وزن، ظاهر جاافتادهای به او داده و کاری کرده از آن جوان گوشواره به گوشی که تتوهای بزرگ روی دست راستش داشت و با شور و حرارت درباره اهمیت حمله هوشمندانه به دشمن در میزگردها و مصاحبهها حاضر میشد، فاصله بگیرد.
او بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ در شورای «امنیت ملی»، مسئول میز ایران بود و پیش از آنهم بهعنوان اولین مقام افسر هستهای ایران در دفتر امنیت بینالمللی و منع گسترش سلاحهای هستهای در وزارت امور خارجه آمریکا کار میکرد. نفیو در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما هم در تیم مذاکرهکننده آمریکا حضور داشت. در واقع در سال ۲۰۱۳ به تیم مذاکرهکننده هستهای آمریکا پیوست و سرپرستی کارشناسان مسائل تحریمی در این تیم را بهعهده گرفت.
از ریچارد نفیو به دلیل نقشی که در همین دوران در طراحی شبکه تحریمها علیه ایران داشته بهعنوان معمار شبکه تحریمهای ضدایران یاد میشود. لقبی که کاملا برازنده بهنظر میرسد، چراکه او کسی بود که مستقیما به تصویب ۴ قطعنامه ۱۷۹۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳ و ۱۹۲۹ در شورای امنیت علیه ایران کمک کرد. نفیو حتی قبل از آنهم در سال ۲۰۱۰ به دلیل مشارکتش در نگارش قطعنامه ۱۹۲۰ شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، جایزه وزیر خارجه وقت آمریکا را بهدست آورده بود.
کتابی در تشریح ملتآزاری!
از سوابق نفیو و نظراتش درباره تحریمهای ایران که در کتابش بهنام «هنر تحریمها؛ نگاهی از درون میدان» نوشته، کاملا میتوان فهمید که چطور متخصص بهکارگیری تحریمهای هوشمند است. جالب اینکه این کتاب به سفارش مرکز پژوهشهای مجلس ترجمه و چاپ شده و نکتههای جالب زیادی در آن دیده میشود.
اولین نکته این است که کتاب هنر تحریمها اوایل روی کار آمدن ترامپ نوشته شده بود، برای همین نگاهی انتقادی به تحریمهایی داشت که ترامپ وعده اعمال آنها را میداد و به همین دلیل هم ابتدا میتوانست عدهای را به اشتباه بیندازد که فکر کنند نویسنده کتاب مخالف تحریم است اما کمی که به خواندن کتاب ادامه میدادند، میفهمیدند که نفیو دارد دولتش را متهم بههدر دادن انرژی و کشاندن کار بهجاهای باریک و پرهزینه میکند، در حالیکه میتواند با وارد کردن «دردی موثر» به کشوری مانند ایران کاری کند که مقاومتش شکسته شود.
او جایی از این کتاب وضعیت عراق را مثال میزند و میگوید که چطور سنگینترین تحریمهای تاریخ بعد از حمله صدام به کویت انجام شد اما در نهایت آنچه صدام را از صندلی قدرت پایین کشید، حمله نظامی بود، چراکه تحریمها هوشمندانه وضع نشده بودند. نکته جالب دیگر در کتاب نفیو تمرکزش روی مردم است تا دولتها.
در واقع او در این کتاب سعی میکند توضیح بدهد که چطور شناختن مردم یک کشور میتواند به وضع تحریمهای موثرتر علیه دولتها کمک کرده و آنها را مجبور کند که از سیاستهای تحریمکننده پیروی کنند. او در بخشهای مختلف کتاب هم تاکید میکند که تحریم نهتنها بد نیست، بلکه اگر هوشمندانه باشد خیلی هم خوب است، چون چیزی که کشوری مانند ایران را پای میز مذاکره میکشاند همین تحریمها هستند.
بازگشت به همراه بایدن
وقتی با رفتن ترامپ مجددا از نفیو برای حضور در تیم مذاکره دعوت شد، سروصدای زیادی بهراه افتاد و بسیاری تحلیل کردند که این اتفاق نشان میدهد که دولت جدید آمریکا میخواهد فشار هوشمند علیه ایران را به کمک نفیو جایگزین فشار حداکثری در زمان ترامپ کند و به همین دلیل هم ایران باید حواسجمعتر رفتار کند اما حالا در حالیکه هشتمین دور مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۴ در مرحله حساسی بهنظر میرسد، خبر کنار رفتن او از تیم بایدن به گوش میرسد.
وزارت امور خارجه آمریکا میگوید که نفیو تا اینجای کار هم خیلی موثر بوده و قرار نیست دولت را ترک کند و در جای دیگری به خدمت ادامه خواهد داد. همزمان تحلیلگران دلایلی که از گوشه و کنار، برای کنار رفتن نفیو شنیده میشود را کنار هم میگذارند و میگویند که این اتفاق میتواند سیگنال مثبتی برای ایران باشد. رویترز میگوید که اختلاف رابرت مالی و نفیو بر سر عجلهای بوده که مالی برای رسیدن به توافق نشان میدهد.
در واقع نفیو عقیده دارد که آمریکا نباید بیشتر از این خودش را مایل به توافق نشان دهد تا طرف مقابل اینطور برداشت نکند که سایر گزینهها دور از دسترس است. نفیو اصرار دارد که آمریکا روی توافق موقت پافشاری کند حتی به قیمت طولانیتر شدن مذاکرات اما رابرت مالی عقیده دارد که باید هرچه زودتر تکلیف برجام روشن شود حتی اگر با کمی عقبنشینی همراه باشد چون تحرکات منطقهای و داخلی ایران نشان میدهد که ممکن است این کشور برگهای برنده بیشتری رو کند.
مثلا به پیشرفت بیشتری در زمینه فعالیتهای هستهای دست پیدا کند یا تفاهمنامههایی که با چین و روسیه در دست انعقاد و اجرا قرار دارد، زیر زبان ایران مزه کرده و باعث شود که ایران دست از تعامل بیشتر بردارد، ضمن اینکه نزدیکی بیشتر ایران به چین و روسیه اساسا چیزی نیست که مورد علاقه آمریکا باشد و میتواند روی موازنه قوا در منطقه تاثیر بگذارد.