اختلاف دقیقه نودی بانک مرکزی و مناطق آزاد!
روزنامه هفت صبح | در روزهای آخر فعالیت دولت دوازدهم، شورایعالی مناطق آزاد و تجاری و بانک مرکزی وارد یک مجادله جدی با هم شدند. در نتیجه بالا گرفتن این تنشها هم از یکسو رئیسکل بانک مرکزی و از سوی دیگر دبیر شورای عالی مناطق آزاد به رئیسجمهور نامه نوشتند و از طرف دیگر گلایه کردند. از بانک مرکزی علیاکبر کمیجانی به رئیسجمهور نامه نوشته.
او قائم مقام بانک مرکزی بود که بعد از وارد شدن عبدالناصر همتی به رقابتهای انتخاباتی ریاستجمهوری مسئولیتهای او را هم برعهده گرفت. کمیجانی در این نامه اعتراض کرده که مناطق آزاد عامل افزایش قیمت ارز در کشور هستند. به این دلیل که طبق آمار ارائه شده توسط خود دبیرخانه مناطق آزاد در سال ۱۳۹۶ در مقابل واردات حدود دو میلیارد دلاری، صرفا ۴۸۰ میلیون دلار صادرات حاصل از تولید کالا در این مناطق به خارج از کشور انجام شده. یعنی این مناطق آزاد تجاری که با هدف افزایش تولید و توسعه صادرات غیرنفتی ایجاد شده، عملا به محلی برای واردات بیضابطه کالاهای مصرفی به کشور تبدیل شده است.
خلاصه اینکه دیوان عدالت اداری مصوبه لزوم ثبت سفارش کالاهای مناطق آزاد تجاری را لغو کرده و عملا برای مدیریت بازار ارز ایجاد اشکال کرده که باعث افزایش نرخ ارز میشود. از سوی مقابل حمیدرضا مومنی، دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم به رئیسجمهور نامه نوشته که طبق قانون مناطق ویژه اقتصادی از شمول مقررات و صادرات و واردات کشور مستثنا هستند.
کار ثبت سفارش هم صرفا به منظور یک ثبت آماری و جهت اطلاع وزارت صمت و گمرک انجام میشود و نه بیشتر. او در این نامه توضیح داده که بخشی از واردات صورت گرفته به مناطق آزاد صرفا مربوط به مواد اولیه و ماشینآلات واحدهای تولیدی و صنعتی است و بعد از تولید بخش عمدهای از کالاها با مقررات صادرات و واردات و امور گمرکی وارد کشور شده. از طرفی کل یک و نیم میلیون نفر جمعیت ساکنان این منطقه حدود ۱۰ درصد از میزان واردات کل مناطق آزاد را سهم میبرند که ارز مورد نیاز آنها هم بدون انتقال ارز یا ارز متقاضی و بخشی از کالاهای صادراتی مرزنشینان تامین میشود.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد کل کالاهای همراه مسافر قابل عرضه در ۵۰ هزار واحد فروشگاهی مناطق آزاد را هم معادل ۵ تا ۱۰درصد واردات مناطق آزاد دانسته که نمیتواند تاثیری روی اقتصاد کشور داشته باشد.گفتنی است تاریخ نامه رئیس کل بانک مرکزی مربوط به یک ماه پیش است و دبیر شورایعالی مناطق آزاد سه روز پیش پاسخ هشدارهای کمیجانی را در نامه به رئیسجمهور داده اما هر دو نامه تازه رسانهای شده است.ریشه این مشکلات هم در واقع به شروع بحران ارزی کشور از سال ۱۳۹۷ برمیگردد که برای مدیریت منابع و مصارف ارزی محدودیتهایی برای واردات به کشور وضع شد.