چند پرده از زندگی یک عالم و همه اقوام او
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | درباره مرحوم رسولی محلاتی و تمام کسانی که در سیاست ایران با او نسبتی دارند. ۱۹ دی ماه ۱۳۹۸ و درست در روزی که قرار بود تشییع پیکر شهید سلیمانی در کرمان برگزار شود؛ در تهران سید هاشم رسولی محلاتی از اعضای دفتر رهبر انقلاب، دار فانی را وداع گفت. مردی که اهمیت سیاسیاش در لابهلای اخبار داغ این روزها گم شد.
زندگینامه رسولی محلاتی
* یک: رسولی محلاتی دو چهره مختلف داشت. چهره علمی او فعالیت در زمینه تاریخ اسلام بود که باعث شد کتابهای مرجعی مثل درسهای تحلیلی از تاریخ اسلام از او باقی بماند. چهره سیاسی او اما در واقع حضور در کنار دو رهبر جمهوری اسلامی بود. او در دوران فعالیت در بیت امام، فعالیتی مهم یعنی کتابت نامههای امام خمینی (ره) را به عهده داشت و یا آن طور که خبرگزاری تسنیم در گزارش خود نوشته «قریب ۳۰ سال به نگارش نامهها و یا استنساخ نوشتههای امام اشتغال داشت».
خود او در این زمینه میگوید: «احکام و پیامها و نامههای مهمی مثل نامه به گورباچف ، تماماً املا و انشای خود امام بود و خیلی از آنها هم خط خود امام بود و ما حتی آنها را استنساخ هم نکردیم… ولی چون این اواخر رعشه مختصری در دست امام افتاده بود و دیگر نمیتوانست به ظرافت سابق بنویسد، احمدآقا میگفت: «این نامهها میمانند و تاریخی میشوند» لذا من برخی نامهها را به خانه میبردم و سر صبر بازنویسی میکردم، ولی هیچ اصلاحی نمیکردم و عین آن را مینوشتم. اصل نامههای امام موجود است و من فقط استنساخ میکردم و حتی یک «واو» جلو و عقب نمیشد.»
* دو: اما یکی از نکات جالب توجه در زندگی رسولی محلاتی ، پیوندهای خانوادگی مختلفی است که بین او و شخصیتهای مختلف سیاسی تاریخ این سی سال بسته شده است.
* سه: خواهر رسولی محلاتی ، همسر شیخ صادق خلخالی بوده است. حاکم شرع معروف ابتدای انقلاب. البته که خلخال نسبت به محلات چندان نزدیک نیست ولی به هر حال شیخ صادق نیز یکی از افراد نزدیک به دفتر امام بوده است.
* چهار: خود سید هاشم رسولی محلاتی ، ظاهرا شش فرزند دارد. دو پسر و چهار دختر. یکی از پسرهایش سید محمدجواد رسولی محلاتی است که حالا سفیر ایران در بلغارستان است. پسر دیگر علی رسولی محلاتی است. یکی از افراد نزدیک به محمدرضا عارف و عضو هیات مدیره بنیاد امید ایرانیان او که پیش از این ظاهرا در وزارت مسکن و خارجه نیز برو و بیایی داشته است.
* پنج: اما در میان دخترها یکی همسر سید محمد علی شهیدی محلاتی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران است. دختر این خانواده، عروس خانواده آیتالله مهدوی کنی و همسر سعید مهدوی کنی است.
* شش: یکی دیگر از دخترها، همسر عباس آخوندی است. وزیر سابق راه و شهرسازی که ظاهرا این روزها پسرش نیز به اتهامات اقتصادی بازداشت شده است. عباس آخوندی در واقع نواده علامه امینی، صاحب کتاب معروف الغدیر است.
* هفت: یکی دیگر از این دخترها، همسر حجتالاسلام محمد حسن قرهی است که یکی از عالمان قم بود و سه سال پیش که درگذشت از رهبر انقلاب گرفته تا رئیسجمهور در سوگ او پیام تسلیت صادر کردند.
* هشت: و البته یکی دیگر از این دخترها همسر علی اکبر ناطق نوری است. رئیس اسبق مجلس شورای اسلامی. ناطق هشت فرزند دارد. شش دختر و دو پسر. از دخترهایش تقریبا خبری نداریم منهای اینکه رضا دهقان، یکی از دامادهای اوست که در حال حاضر رئیس و عضو اصلی هیات مدیره شرکت مهندسی و توسعه نفت و مدیر هماهنگی قراردادهای بالادستی نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران است.
از مصطفی و مجتبی، دو پسر او نیز این روزها خبری نیست و هر چه هست برمیگردد به همان مناظره تاریخی احمدینژاد که در آن احمدینژاد سراغ فعالیتهای اقتصادی ناطق نوری و پسرانش را از میرحسین موسوی گرفته بود و البته باعث قهر سیاسی ناطق نوری شد.
*** ۱۰ پرده از زندگی ناطق نوری که این روزها فعالتر شده است
* یک: علی اکبر ناطق نوری، متولد سال ۱۳۲۲؛ در اوزکلا از توابع شهرستان نور است. نام اصلیاش علی اکبر جمشیدی بوده که بعدها به ناطق نوری معروف میشود. سال تولدش دو سال بعد از آن است که محمدرضا به تخت سلطنت نشسته و ۱۰ سال قبل از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲٫ ناطق حالا ۷۶ ساله است.
* دو: او در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. پدرش حاج شیخ ابوالقاسم از روحانیون مبارزی بود که در جهت ارشاد مسلمین تلاش فراوانی کرد و به غیر از علی اکبر سه پسر دیگر هم داشت که دو نفر از آنها شهرت دارند. عباسعلی (که در انفجار حزب جمهوری شهید شد و در حال حاضر در تهران خیابانی به نام اوست) و احمد (رئیس فدراسیون بوکس تا سال ۱۳۹۶ و نماینده ادوار مردم نور و محمود آباد در مجلس شورای اسلامی. خود ناطق نوری هم البته به شدت اهل ورزش است. عکسهایی از او در زورخانه منتشر شده و حتی در مصاحبهای گفته سالی دوبار از کوههای جماران تا نور را کوهپیمایی میکند. البته این مصاحبه مربوط به سال ۱۳۸۴ است.)
* سه: نخستین سمت ناطق نوری در دوران پس از پیروزی انقلاب، نمایندگی امام خمینی (ره) در جهاد سازندگی بود. اما در سال ۱۳۵۹ او نخستین سمت انتخابی خود را هم به دست آورد و نماینده مجلس شورای اسلامی شد. یک سال بعد او در ۳۸ سالگی وزیر کشور یک کشور جنگ زده شد که هنوز جوهر انقلاب آن هم خشک نشده بود.
* چهار: او یکی از چهرههایی است که یاد او برای مردم با مجلس شورای اسلامی گره خورده است. او در دوره اول برای مدت یک سال و تمام طول دورههای سوم تا پنجم را به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی برگزیده شده و در مجلس چهارم و پنجم هم توسط نمایندگان به عنوان رئیس مجلس انتخاب شده است.
* پنج: دوم خرداد سال ۱۳۷۶ یک مقطع تاریخی برای ناطق نوری است. او در این انتخابات، به عنوان نامزد جناح راست، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت میکند و در شرایطی که همه مطمئن بودند نمایندهای با ۱۳ سال سابقه مجلس و ۸ سال ریاست و حمایت بخشهای مختلف، خواهد توانست رئیسجمهور شود؛ از رئیس وقت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی شکست خورد. بسیاری این شکست را محصول قطعی دانستن برد او توسط نیروهای نزدیک به حاکمیت و نیز شایعاتی در خصوص ارتباط اقتصادی ناطق نوری با شرکت کاله و یا خبر ملاقات محمدجواد لاریجانی، از اعضای ارشد ستاد او با سفیر انگلستان میدانند.
* شش: با وجود این باخت، او از سال ۱۳۷۶ سمت رسمی هم داشت. در آغاز دوران رهبری انقلاب، برخی نام او را به عنوان یکی از گزینههای ریاست دفتر انقلاب نام میبردند اما او در نهایت از سال ۱۳۷۶ به عنوان ریاست دفتر بازرسی رهبر انقلاب منصوب شد.
* هفت: نقش آفرینی مهم بعدی ناطق نوری در دنیای سیاست مربوط به حول و حوش سال ۱۳۸۳ است. زمانی که قرار بود اصولگرایان در قالب شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی با نامزدی واحد وارد انتخابات شوند آن هم در سازوکاری که مدیریت آن با ناطق نوری بود. با این حال، آن سازوکار مورد قبول همه کاندیداها قرار نگرفت و در نهایت اصولگرایان با مثلث «قال» (نامزدهای سه گانه قالیباف، احمدینژاد و لاریجانی) وارد انتخابات شدند. شکست آن سازوکار و البته پیروزی نامزدی که ناطق نوری با او مخالفت جدی کرده بود زمینهساز قهر سیاسی ناطق تا سال ۸۸ شد.
* هشت: ناطق قهر بود ولی گاهی حرفهای تندی علیه دولت احمدینژاد میزد. من جمله در آن مصاحبه تاریخی که با روزنامه شرق کرد و در آن به سختی از خرافات انتقاد کرد. او همچنین از مناسبتهایی مثل سخنرانی سالیانه در ایام رحلت امام و نیز شب قدر مرقد امام استفاده میکرد تا دست کم از منظری فرهنگی با ایدههای دولت وقت مخالفت کند.
* ۹: سال ۸۸ اما نقطه عطف دیگری برای ناطق بود. او از موسوی حمایت کرد و چوبش را در مناظره ۱۴ خرداد خورد. جایی که رئیسجمهور وقت مقابل چشم میلیونها نفر از فعالیتهای اقتصادی او و پسرانش پرسید. ناطق در مقابل آن سخنان موضع و چندی بعد هم مورد تفقد رهبر انقلاب قرار گرفت اما باز هم به نوعی به یک قهر سیاسی رفت.
* ۱۰: نزدیک انتخابات ۱۳۹۶ که شد، ناطق نوری از ریاست دفتر بازرسی رهبر انقلاب استعفا داد تا بتواند با خیال راحت از روحانی دفاع کند. بعد از آن بود که اگر خبری هم از او میرسید از حوزه علمیه امام حسن مجتبایی بود که او در لواسان آن را اداره میکند. با این حال یکی دوماهی است که ناطق در سیاست ایران فعالتر شده است. او حدودا دو ماه پیش برای یک سفر استانی به خوزستان رفت و چند روز پیش نیز در مراسم اهدای جوایز اتاق بازرگانی به نام امینالضرب شرکت کرد تا نشان دهد که هنوز هم در این سن و سال، شاید دود از کنده بلند شود.