چرا نباید شکلاتهای خارجی لوکس را بخریم؟
روزنامه هفت صبح | قبلا در همین صفحه گزارشی درباره تولید کنندههای داخلی شکلات نوشتیم، برندهایی که بعد از بالا رفتن عجیب و غریب قیمت شکلاتهای خارجی و البته سختگیری بیشتر بر ممنوعیت واردات آنها، کار و بارشان سکه شده و هر روز به تنوع و کیفیتشان اضافه میشود با این وجود هنوز هم مغازههای خارجی فروشی که شکلاتهای از آب گذشته میفروشند کم نیستند اما محصولات آنها از کجا میآیند؟ خودشان میگویند که اغلب محصولات آنها را مسافران میآورند اما حرف و حدیث در این مورد زیاد است.
قاچاق و تقلبی
با وجود اینکه افزایش قیمت شکلاتهای خارجی و بالا رفتن تنوع و کیفیت نمونههای داخلی باعث شده که بازار خارجیها تا اندازه زیادی محدود شود اما هنوز هم بزرگی این بازار آنقدر هست که باور نکنیم محصولات آنها را مسافران میآورند.
حتی اگر خوش باور هم باشیم کافی است نگاهی به بازارهای مرزی در استانهای سیستان و بلوچستان، کردستان، خوزستان و آذربایجان بیندازیم تا خیالمان راحت باشد که اگر مشتری داخلی وجود داشته باشد راه ورود شکلاتهای خارجی به ایران با وجود ممنوعیت واردات، اصلا بسته نیست. اینجاست که فعالان این حوزه پای قاچاقچیها را وسط میکشند و میگویند که شکلات هم مثل آدامس یک محصول ته لنجی است و به خاطر ابعادش وارد کردن غیر قانونی آن به ایران اصلا کار سختی نیست.
اما نحوه وارد شدن شکلاتها به داخل ایران موضوعی است که تولید کنندهها و سیاستگذارهای صنعت خوراکی باید نگرانش باشند و آنچه مصرف کننده باید دربارهاش دغدغه داشته باشد موضوع دیگری است یعنی اصل بودن. فکر کن برای یک بسته شکلات کوچک ۳۰۰هزار تومان بدهی اما در آخر معلوم نباشد چیزی که میخوری دقیقا همان چیزی است که فکر میکنی یا نه؟
فعالان بازار شکلات میگویند قیمت یک بسته شکلات خارجی قاعدتا باید سه برابر چیزی باشد که خارجی فروشهای ایرانی در شهرهای بزرگی مثل تهران میفروشند اما اینطور نیست. تازه همین شکلاتها را در بازارچههای مرزی خیلی هم ارزانتر میتوانید بخرید و موضوع از دو حالت خارج نیست یا شکلاتهای خارجی که به این شکل وارد ایران میشوند و در فروشگاههای معمولی در دسترس هستند تقلبی هستند.
و در همین کشورهای اطراف مثل هند و پاکستان تولید شدهاند یا تاریخ مصرفشان گذشته است و مرجوعی بازار کشورهای دیگر محسوب میشوند. ایرانیها هم معمولا تاریخ انقضای محصولات خارجی را نگاه نمیکنند و به خیال خریدن شکلات خارجی با قیمت مناسب وارد مغازههای خارجی فروشی میشوند.
چه ایرادی دارد؟
جالب اینکه خود فروشندهها هم این موضوع را رد نمیکنند، یکی از فروشندههای خوراکیهای خارجی در محله مجیدیه تهران وقتی به تاریخ گذشته بودن چندتا از محصولاتش اشاره میکنیم میگوید: «هیچ ایرادی ندارد، شکلات از آن خوراکیهایی است که تا وقتی مزهاش عوض نشده میشود آن را خورد.
خارجیها مجبور هستند که تاریخ مصرف برای شکلاتها بگذارند برای همین هم روی محصولات تاریخ میگذارند در حالی که شکلات اصلا تاریخ مصرف ندارد. در واقع این تاریخی که میبینید تاریخ انقضا نیست بلکه تاریخ بهترین زمان استفاده است، یعنی تولید کننده میگوید تا فلان تاریخ این خوراکی را مصرف کنی بهتر است وگرنه شکلات خراب نمیشود و اصلا فاسد شدنی نیست.»
جالب تر اینکه حرف او را متخصصهای تغذیه نه به طور کامل رد میکنند و نه به طور کامل تایید، آنها میگویند که اگرچه شکلاتها همچون بعضی خوراکیها از جمله شیر به سرعت فاسد نمیشوند اما به هر حال شکلاتها هم فاسد شدنی هستند و اگر تاریخ انقضایشان رد شده باشد حداقل میتوان گفت که خوراکی «مانده» هستند.
و اینطور خوراکیها میتوانند عوارضی ایجاد کنند ضمن اینکه چون ما از نحوه انتقال خوراکیهای خارجی به ایران و اینکه شرایط نگهداری از آنها رعایت میشود یا نه خبر نداریم برای همین نمیتوانیم بگوییم که شکلات تاریخ گذشته خطر ندارد.
چرا فروخته میشوند؟
با وجود اینهمه دردسر چرا هنوز هم بعضی از فروشندهها به فروش خوراکیهای خارجی مثل آدامس و شکلات و پاستیل میپردازند؟ گویا دلیل این ماجرا حاشیه سود بسیار بالای این خوراکیها است. در واقع یک محصول داخلی برای فروشنده سودی بین ۱۵ تا ۲۰درصد دارد در حالی که برای خوراکیهای خارجی اصلا چنین محدودیتی نیست.
این کالاها قیمت مشخصی هم ندارند و هر کس میتواند هر چقدر که برش داشت بفروشد یعنی ممکن است یک فروشگاه لوکس در نقاط ثروتمند نشین تهران یک شکلات احتمالا تقلبی یا تاریخ مصرف گذشته را به همان قیمت دلاری شکلات اصل بفروشد یا یک فروشگاه مشابه در نقطهای که مردم چندان ثروتمندی ندارد حداقل دو برابر شکلات داخلی قیمت بگذارد بدون اینکه اصلا قیمت اصلی برایش مهم باشد به هر حال او حداقل ۱۰۰ درصد سود کرده است.