کشورگشایی کرونای هندی از سیستان و بلوچستان
روزنامه هفت صبح | این بار کرونا با اسم رمز جدیدی آمده است: کرونای دلتا. این سویه کرونا تا امروز در ۹۲ کشور دیده شده و هر جایی را به روش خودش بسته به نوع رعایت پروتکل‌ها و سطح واکسیناسیون درگیر کرده است. در ایران هم صدای پای دلتا از سیستان و بلوچستان شنیده شد. همان سیستان و بلوچستانی که تا پارسال به‌ندرت از سفید به زرد تغییر رنگ می‌داد، حالا با طوفان بستری و ابتلا روبه‌رو شده و میزان موارد سرپایی و بستری آن از متوسط کشوری فراتر رفته است.
بیایید از دنیا شروع کنیم و بر روی انگلیس تمرکز کنیم؛ کشوری که آمار درخشانی از تزریق واکسن داشته و بسیاری از اماکن عمومی خود را طی جشن‌های مفصل و پرسروصدا باز کرده و محدودیت‌ها را برداشته بود. انگلیسی‌ها حالا گرفتار شوک کرونای دلتا شده‌اند. تعداد مبتلایان ناگهان ۴۵درصد از میانگین ماه گذشته این کشور بیشتر شده است. هرچند تلفات کرونا کاهش بسیار اندکی را تجربه کرده که خب این خبر بسیار خوبی است.
یک نکته جالب این است که حتی واکسن‌زده‌ها هم از مرگ و میر در امان نبوده‌اند. این ماجرا آنقدر برای همه عجیب بوده که گاردین چند روز پیش نوشت: «چرا بیشتر آنهایی که در انگلیس جانشان را از دست می‌دهند از واکسن‌زده‌ها هستند؟» اما این مرگ و میر آنقدرها هم نشانه بدی نیست؛ چراکه این دقیقا همان انتظاری بوده که پزشکان از یک ضربه شدید کرونایی داشتند. ضربهای که اثرش به‌خاطر تزریق واکسن حالا کمتر شده است.
دو هفته پیش «میل آنلاین» نوشته بود ۲۹درصد از آنهایی که در انگلیس با گرفتن ویروس جدید فوت کرده‌اند، هر دو واکسن‌شان را تزریق کرده بودند. نتایج تحقیقات دیگری هم نشان داده که ۶۰درصد از کسانی که در موج جدید دلتا جانشان را از دست داده‌اند حداقل یک دُز واکسن تزریق کرده بودند! ولی نکته در این است: مرکز بهداشت عمومی انگلیس گفته تزریق واکسن میزان مرگ و میر بر اثر ویروس دلتا را یک‌بیستم کاهش می‌دهد.
یعنی تصور کنید اگر این افراد واکسن نمی‌زدند، تعداد جانباخته‌ها بیست برابر بیشتر می‌شد. یک نکته جالب دیگر این گزارش این است که نوشته خطر مرگ ناشی از کووید به‌طور ویژه‌ای به سن وابستگی دارد. تقریبا یک‌سوم از مرگ‌های ناشی از نوع کرونای دلتا مربوط به افراد واکسینه نشده بالای ۵۰ سال است. همچنین برای هر شش تا هشت سال، این خطر نصف می‌شود. این یعنی یک ۸۰ ساله که هر دو واکسنش را زده باشد، اندازه یک ۵۰ ساله واکسن نزده در معرض خطر است.
کشورها چه‌کار کردند؟
یکی از روش‌هایی که کشورها برای مقابله با این سویه جدید داشتند، تزریق واکسن سوم است. به این واکسن سوم بوستر می‌گویند. مثلا در مسکو توصیه شده کلینیک‌ها تزریق دُزهای بوستر را به افرادی که شش ماه یا بیشتر از تزریق دو دُز واکسن کرونای آنها گذشته است، آغاز کنند. تاکنون فقط ۱۶درصد از جمعیت روسیه علیه کرونا واکسن زده‌اند اما این مسیر تزریق واکسن سوم را مسدود نکرده. در دومینیکن هم تزریق این واکسن اختیاری بوده و اولویت تزریق آن با کارکنان بهداشت و درمان است.
پس از این گروه، افراد مسن‌تر و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای در اولویت تزریق قرار دارند. افرادی که واکسن آسترازنکا زده‌اند، ۱۲ هفته پس از تزریق دُز دوم این واکسن، دُز سوم و افرادی که واکسن سینووک زده‌اند، یک ماه پس از تزریق دُز دوم این واکسن، دُز سوم را می‌زنند. افرادی که واکسن فایزر-بیون‌تک را زده‌اند نیازی به تزریق دُز سوم ندارند.
در بریتانیا هم بوسترها را از ماه سپتامبر تزریق می‌کنند. دولت بریتانیا گفته اغلب محدودیت‌های کرونایی از ۱۹ جولای برداشته خواهند شد. اینطور که بلومبرگ گفته هفت واکسن مختلف در چارچوب نخستین مطالعه بوستر در جهان روی داوطلبان در انگلستان در حال تست هستند. در ترکیه هم با گسترش گونه دلتای کرونا، ترکیه ورود مسافر از شش کشور، به‌جز ایران را به حالت تعلیق درآورد و مقررات سفر به این کشور را برای اتباع برخی کشورها سخت‌تر کرد.
کدام شهر دلتا دارد و کدام شهر آلفا؟
سیستان و بلوچستان در ۲۴ ساعت گذشته شاهد اضافه شدن هزار و ۱۷۶ نفر مبتلا به کرونای جدید بوده است. این عدد می‌شود ۸٫۵درصد از کل مبتلایان روزانه جمعیت کشور. در ایران کرونای دلتا از ورودی سیستان و بلوچستان پا به کشور گذاشت و حالا که اوضاع بیخدار شده، بالاخره روز پیش ترددهای مسافری در سه مرز زمینی ایران با پاکستان هم بسته شد. این در حالی است که به‌خاطر شرایط افغانستان، اینطور که جواد هدایتی مدیرکل ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ایران گفته تعداد ورودی مهاجران به این استان در روزهای گذشته بیشتر شده است.
چند روز پیش در گفت‌وگو با پزشکی در این استان علت ظهور این بیماری را تحلیل کردیم. اول اینکه زمان همه‌گیری در هند، مرزهای کشور به روی مبتلایان خارجی بسته نشد. دوم اینکه باورهای ضدواکسنی در این شهر، مردم را از مراکز واکسیناسیون فراری می‌داد. آن زمان که در تهران ۷۵ ساله‌ها دُز اول‌شان را می‌گرفتند، در سیستان و بلوچستان اجازه واکسن ۶۰ ساله‌ها هم داده شده بود ولی باز کسی آنقدر استقبال نمی‌کرد. سوم هم مربوط به سرانه پایین سلامت مردم شهر است که جمعیت زیادی از آنها امکان کمتری برای مراجعه به بیمارستان‌ها داشتند. برخلاف قبل ۶۰درصد از مبتلایان به کرونا در سیستان و بلوچستان سن بین ۳۰ تا ۶۰ سال دارند که ۹۰ درصد از آنها همگی مبتلا به دلتا شدند.
با سفر حریرچی به زاهدان مقررات کرونایی در این شهر به شدت تشدید شده و بازار زاهدان هم مسدود شده است. اوضاع در هرمزگان فقط کمی از سیستان و بلوچستان بهتر است. هنوز ویروس آلفا (همان کرونای انگلیسی) آنجا غالب مانده اما مسئولان این شهر گفته‌اند همین روزهاست که ویروس هندی غالب شود. از آن طرف در پایتخت هم قرمزی شهرها آرام‌آرام از سمت دماوند، فیروزکوه و آمل به تهران رنگ دادند و اینطور تهران و ۹۱ شهرستان دیگر در وضعیت قرمز کرونا قرار گرفتند.
اگر شمال شرق کشور برویم، آنجا هم شرایط شکننده است ولی هنوز شهری قرمز نشده. سازمان نظام پزشکی مشهد نگران سفرهای تابستانه است که کرونای دلتا را به آنجا هم انتقال دهد. در شمال غرب کشور اما هنوز دلتا مشاهده نشده و همدان و آذربایجان غربی فعلا هنوز با دلتای آلفا دست و پنجه نرم می‌کنند. با قرمزشدن ۹۲ شهر دوباره شرایط خطر برگشته که این یعنی کافه و رستوران، باشگاه و پاساژ باید احتمالا تعطیل شوند ولی فعلا که دستورالعملی برای آنها صادر نشده است. همانطور که دکتر صالحی عضو کمیته درمان کرونا گفته واکسن‌ها در برابر این سویه جدید دست‌کم ۱۰ تا ۲۰درصد کم‌‌اثر‌تر هستند.
