درباره سفر جنجالی رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | چند روز پیش دولت محلی در واشنگتن نام خیابان منتهی به سفارت عربستان سعودی در پایتخت آمریکا را به خیابان جمال خاشقچی تغییر داد. حال کارکنان سفارت سعودی در آمریکا ملزم هستند در تمام مکاتبات اداری خود از نام خیابان جمال خاشقچی برای نشانی سفارت کشورشان استفاده کنند. دولت محلی می‌گوید دلیل این تغییر نام، پاسداشت یاد و خاطره خاشقچی و یادآوری این نکته به خاندان سلطنتی سعودی است که آمریکاییها نه قتل فجیع خاشقچی را فراموش می‌کنند و نه از خونش می‌گذرند.
قتل خاشقچی از این جنبه برای آمریکاییها حائز اهمیت است که او شهروند این کشور بود و به عنوان ستون‌نویس سیاسی در روزنامه واشنگتن پست مشغول به کار بود. جالب است بدانید که جف بزوس، دومین فرد ثروتمند جهان و از چهره‌های سرشناس و مقتدر کشور آمریکا، صاحب امتیاز و مدیر روزنامه واشنگتن پست است و در آن زمان با پیگیری مصرانه این پرونده سبب شد که انگشت‌های اتهام به سمت محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به‌عنوان آمر این قتل بچرخد. این اتهامی است که نیروهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا با توجه به اسنادی که در زمان ریاست‌جمهوری بایدن منتشر کردند نیز بر آن تصریح دارند اما مقامات سعودی و به‌ویژه محمد بن سلمان همواره این اتهام را رد کرده و آن را واهی خوانده‌اند.
جو بایدن در سال ۲۰۱۹ و در گرماگرم رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری با اشاره به روابط حسنه و همکاری‌های مشترک ترامپ و خاندان سلطنتی سعودی، او را دوست خوب دیکتاتورها نامید و متعهد شد در صورت پیروزی در انتخابات و رسیدن به کاخ سفید، روی دیگر سکه را به حاکمان عربستان نشان دهد و کاری کند که حکومت سعودی و شخص محمد بن سلمان بهای کارهای خود و خون به ناحق ریخته شده جمال خاشقچی را بپردازند.
بر اساس شواهد و اقدامات عملی دولت بایدن باید بگوییم تا امروز هیچ اقدام عملی مفید و موثری از جانب آمریکا درباره وضعیت حقوق بشر در مرزهای عربستان و اتمام جنگ یمن و ماجراجویی‌های نظامی عربستان و هم‌پیمانانش در منطقه صورت نگرفته است و بایدن حتی نتوانسته کاری کند که ولیعهد قاتل سعودی بهای قتل خاشقچی را بپردازد. تنها کاری که تا امروز از جانب دولت بایدن صورت گرفته خروج آمریکا از همکاری اطلاعاتی خود در حمله نظامی به یمن و کاهش فروش اسلحه به عربستان بوده است.
حال قرار است در ماه آینده اولین سفر جو بایدن به خاورمیانه و عربستان سعودی کلید بخورد. نیویورک تایمز در زمان انتشار این خبر فاش کرد که در برنامه سفر بایدن به عربستان، دیدار دوجانبه او با محمد بن سلمان نیز گنجانده شده است. این گزارش سبب شد فعالان حقوق بشر در مقابل سفارت عربستان در واشنگتن تجمع کنند و ضمن یادآوری قتل خاشقچی، به بایدن هشدار دهند که پا در مسیر ترامپ نگذارد. جو بایدن نیز با افزایش فشارهای رسانه‌ای و دوام اعتراضات فعالان حقوق بشر مجبور به واکنش و عقب‌نشینی شد و روز جمعه اعلام کرد برنامه‌ای برای دیدار رودررو و دوجانبه با ولیعهد سعودی ندارد و فقط ممکن است او را در حاشیه یک اجلاس بین‌المللی ببیند.
این اظهارات بایدن سبب دلگرمی فعالان و گروه‌های حقوق بشری شد و به این تصور قدرت بخشید که هدف از سفر بایدن به عربستان سعودی، تبیین موضوعات حقوق بشری و تشر زدن به حاکمان سعودی است. اما شواهد نشان می‌دهد که فرقی ندارد کدام رئیس‌جمهور سکان امور را در آمریکا به دست دارد، همواره آن‌ها در دوراهی نفت و حقوق بشر، گزینه نفت را انتخاب می‌کنند و این بار نیز به نظر می‌رسد که بایدن شخصا به عربستان می‌رود که از آن‌ها طلب نفت کند.
حمله نظامی روسیه به اوکراین و تحریم‌های وضع شده از سوی آمریکا و جامعه جهانی علیه دولت پوتین سبب شد که دوباره جهان با بحران انرژی روبه‌رو شود. لازم به ذکر است قیمت هر بشکه نفت برای دوم در تاریخ از مرز ۱۰۰ دلار عبور کرد و در پایان هفته اخیر میلادی به ۱۱۳ دلار رسیده و سبب شده است وضعیت عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده حال حاضر نفت در جهان تغییر شگرفی کند و از موضع بالا با کشورهای غربی از جمله آمریکا مذاکره کند.
به نظر می‌آید محمد بن سلمان با انباشت کینه چند ساله خود از تحقیرهای مکرر غرب، به درخواست افزایش تولید نفت و صادرات بیشتر به اروپا و آمریکا، دست رد به سینه بایدن بزند و تمایل خود برای نزدیک شدن بیشتر به چین و روسیه را نشان دهد. بعضی از گمانه‌زنی‌ها نیز حاکی از آن است که بایدن شخصا به عربستان می‌رود تا واسطه‌ای برای برقراری ارتباط رسمی رژیم اسرائیل و حکومت سعودی شود. باید گفت این اقدام بایدن نیز احتمالا منجر به شکست خواهد شد چرا که پادشاه عربستان پیش‌تر در این مورد شروطی را بیان کرده بود که رژیم اسرائیل هرگز به آن تن نخواهد داد.
از جمله این شروط ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی است که نیمه شرقی قدس نیز پایتخت آن باشد. به نظر می‌آید بایدن سفر به عربستان را از پیش باخته است و بدون هیچ دستاورد مهمی از این سفر به واشنگتن باز خواهد گشت اما هزینه این همنشینی بی‌فایده بایدن با دیکتاتورها می‌تواند به قیمت از دست رفتن عده‌ای از حامیان خود در داخل کشور باشد، حامیانی که قرار است چند ماه بعد پای صندوق‌های رای بروند و دولت دموکرات کنونی به رای آن‌ها و حمایت‌شان از حزب در انتخابات کنگره به منظور حفظ اکثریت مجلس نمایندگان و سنا نیازمند است.
