خطر در کمین قضات زن افغانستان
روزنامه هفت صبح | وضعیت زنان در افغانستان مدام عجیبتر میشود. به تازگی مشخص شده که آنها احتمالا اجازه تحصیل را نخواهند داشت و طالبان از آنها خواسته تا روشن شدن وضعیت در خانههایشان بمانند. زنان از بسیاری از مشاغل محروم شدهاند و بازگشتشان به مدارس و دانشگاهها اتفاقی دور از ذهن به نظر میرسد. بی بی سی در گزارشی به قضات زن افغانستان پرداخته که تا قبل از رسیدن طالبها به پایتخت و تصرف آن برای خود شغل و مقامی داشتهاند. این گزارش را با ما بخوانید:
اکنون، بیش از ۲۲۰ قاضی زن به دلیل ترس از مجازات تحت حکومت طالبان مخفی شدهاند. شش قاضی زن سابق از مکانهای مخفیشان در سراسر افغانستان با بیبیسی صحبت کردهاند. معصومه در طول دوران فعالیتش بهعنوان قاضی، صدها مرد را به اتهام خشونت علیه زنان، ازجمله تجاوز و قتل و شکنجه محکوم کرده است.
اما تنها چند روز پس از آنکه طالبان کنترل شهرش را در دست گرفت و هزاران جنایتکار محکوم از زندان آزاد شدند، تهدیدات به مرگ علیه او شروع شد. پیامهای متنی، پیامهای صوتی و تماسهای تلفنی پیاپی از شمارههای ناشناخته شروع به بمباران تلفنش کردند. معصومه میگوید«نیمه شب بود که شنیدیم طالبان همه زندانیان را از زندان آزاد کردهاند.» «بلافاصله فرار کردیم. خانه و همه چیز را پشت سر رها کردیم.»
۲۷۰ زن قاضی در افغانستان
در ۲۰سال گذشته، ۲۷۰زن در افغانستان به مقام قضاوت رسیده و در این جایگاه کار کردهاند. آنها بهعنوان شماری از قدرتمندترین و برجستهترین زنان کشور، از چهرههای شناخته شده در جامعه هستند.معصومه میگوید «هنگام خروج از شهر با اتومبیل، من برقع سر کردم تا کسی مرا نشناسد. خوشبختانه موفق شدیم از تمام ایستهای بازرسی طالبان بگذریم.»
مدت کوتاهی پس از خروج آنها، همسایههایش به او پیام دادند که چند نفر از اعضای طالبان به خانهاش وارد شدهاند. معصومه میگوید به محض اینکه آنها مردان طالبان را توصیف کردند، او فهمید که چه کسی به دنبال او است. چند ماه پیش از تسلط طالبان، معصومه در حال رسیدگی به پروندهای بود و از عضو یک گروه به دلیل قتل بیرحمانه همسرش تحقیق میکرد. معصومه پس از مجرم شناخته شدن این مرد، او را به ۲۰ سال حبس محکوم کرد.
معصومه میگوید«هنوز هم میتوانم تصویر آن زن جوان را در ذهنم ببینم. جنایت وحشیانهای بود. پس از اتمام دادگاه و بسته شدن پرونده، مرد مجرم به من نزدیک شد و گفت وقتی از زندان بیرون آمدم، همان کاری را با تو میکنم که با همسرم کردم. آن موقع او را جدی نگرفتم. اما از زمانی که طالبان قدرت را در دست گرفتند، او بارها به من تلفن کرده و گفته است که تمام اطلاعات شخصی من را از دفاتر دادگاه برداشته است.»
در گفتوگو با شش قاضی سابق در ولایتهای مختلف، گواهی همه آنها از آنچه در پنج هفته گذشته شاهدش بودهاند، تقریبا یکی است. همه آنها از سوی اعضای طالبان که قبلا به حبس محکوم شده بودند، تهدید به مرگ شدهاند. آنها از چهار مرد مشخص نام بردهاند که به جرم قتل همسرانشان محکوم شده بودند. همه آنها به دلیل تهدید به مرگ، حداقل یکبار شماره تلفن خود را عوض کردهاند. همه آنها در حال حاضر در مکانهای مخفی به سر میبرند و هر چند روز یکبار محل خود را تغییر میدهند.
همه آنها همچنین گفتهاند که اعضای طالبان به خانههایشان که ترک کردهاند، سر زدهاند. آنها از همسایگان و دوستانشان شنیدهاند که طالبان درمورد محل سکونتشان سوال کردهاند.در پاسخ به این اتهامات، بلال کریمی، سخنگوی طالبان، به بیبیسی گفت«قضات زن باید مانند هر خانواده دیگری بدون ترس زندگی کنند. هیچکس نباید آنها را تهدید کند. واحدهای ویژه نظامی ما موظفند به چنین شکایاتی رسیدگی کنند و در صورت تخلف اقدام کنند.»
قاضی صنعا، برای سه دهه، به پروندههای خشونت علیه زنان و کودکان رسیدگی میکرده است.او میگوید اکثر پروندههایش مربوط به محکومیت اعضای طالبان و گروه شبهنظامی داعش بوده است. «بیش از ۲۰ تماس تلفنی تهدیدآمیز از زندانیان سابقی که اکنون آزاد شدهاند، دریافت کردهام.» صنعا در حال حاضر همراه بیش از ۱۰نفر از اعضای خانوادهاش مخفی شده است. فقط یکبار مردی از خویشاوندان او به خانه آنها رفته بود تا وسایل شخصیشان را برایشان ببرد. اما وقتی که مشغول جمع کردن لباسهایشان بود، طالبان با چندین اتومبیل پر از افراد مسلح و به رهبری یک فرمانده به خانه آنها رسید.
هر شش قاضی زن، بهعنوان برجستهترین چهرههای زن کشورشان، میگویند که آنها در طول دوران حرفهای خود، خیلی پیشتر از آن که طالبان کنترل را بهدست بگیرد، با آزار و اذیت روبهرو بودهاند. اسما از پناهگاهی که در آن است، میگوید «میخواستم به کشورم خدمت کنم، برای همین قاضی شدم.
یکبار طالبان حتی دست به حملات موشکی به دادگاه زد. همچنین یکی از بهترین دوستان و قاضی خود را از دست دادیم. او در راه برگشت از محل کار ناپدید شد. بعدتر جسد او را پیدا کردند.» هیچکس برای ناپدید شدن و قتل این قاضی متهم نشد. در آن زمان، رهبران محلی طالبان هرگونه دست داشتن در این قتل را رد کردند.