چه کسی در سوریه قدرت را به دست میگیرد؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: بشار اسد خود را برای رقابت با یکی از مخالفانش در انتخابات پیشروی سوریه آماده میکند. محمود المرعی نامزدی که مخالفان اسد را رهبری میکند، میگوید به نتایج انتخابات پیشرو احترام خواهد گذاشت. روز چهارشنبه این دو قرار است در رقابتی سخت شرکت کنند تا برنده ریاست جمهوری که قرار است در سالهای پیشرو سوریه را رهبری کند، مشخص شود.
شهرهای این کشور در این روزها شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هستند. در۱۰سال گذشته این دومین انتخابات ریاستجمهوری است که در شرایط جنگ داخلی در این کشور برگزار میشود و همچنین میتوان گفت این اولین انتخابات ریاستجمهوری کشور سوریه بعد از آزادسازی مناطق اشغال شده توسط تکفیریهاست و دولت بخشهایی مهم از سوریه را حالا در دست دارد.
* دو: بر اساس قانون اساسی جدید سوریه که از سال ۲۰۱۲ اجرایی شده است، طول دوره ریاستجمهوری در این کشور هفت سال است و تنها یک بار این دوره قابل تمدید است اما به بشار اسد رئیسجمهوری کنونی که از سال ۲۰۰۰ قدرت را در این کشور در دست دارد، بر اساس ماده ۵۵ این قانون، استثنائا حق نامزدی یک دوره دیگر داده شده است. پدر اسد پیش از مرگش رئیسجمهور مادامالعمر سوریه بود و انتظار میرفت که بشار هم مسیر او را طی کند. اما قانونا این آخرین باری خواهد بود که اسد میتواند رئیسجمهور شود.
* سه: محمود مرعی ( راست - نامزد مخالفان ) بشار اسد و عبدالله عبدالله سه نامزد نهایی انتخابات ریاستجمهوری امسال سوریه هستند. فصل پنجم ماده ۳۰ قانون انتخابات سوریه تصویب شده در سال ۲۰۱۴ میلادی، شرایط خاصی برای نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری را تعیین کرده است؛
بر اساس این قانون، برای پذیرش نامزدی هر فرد، ۱- وی باید ۴۰ سال تمام سن داشته باشد۲- دارای تابعیت سوری باشد ۳- پدر و مادر وی نیز سوری باشند ۴- همچنین تابعیت کشور دیگری غیر از سوریه را نداشته باشد ۵- از حقوق مدنی و سیاسی محروم نباشد و مرتکب جرمی بزرگ نشده باشد۶- همسر وی نباید غیر سوری باشد۷- تاییدیه دست کم ۳۵ نماینده مجلس از مجموع ۲۵۰ نماینده مجلس نمایندگان را داشته باشد۸- همچنین نامزد این انتخابات باید هنگام نامزدی به مدت دستکم ۱۰سال بهصورت پیوسته در سوریه سکونت و اقامت داشته باشد.
* چهار: ۵۱ نفر برای نامزدی در این انتخابات ثبت نام کردند. نام یک زن در میان آنها دیده میشد و اگر سوریها به او اجازه شرکت در انتخابات را میدادند، نخستین زن عربی بود که در انتخاباتی بهطور رسمی شرکت میکرد. اما دادگاه عالی قانون اساسی این کشور در نهایت سه نفر را تایید صلاحیت کرد.
با توجه به اینکه شمار قابل توجهی از سوریها در خارج از این کشور بهسر میبرند، مقامهای سوریه تصمیم گرفتند این انتخابات در دو مرحله برگزار شود، مرحله نخست برای سوریهای خارج نشین و مرحله دوم برای سوریهای ساکن داخل این کشور. انتخابات برای سوریهای ساکن خارج ۲۰ مه (۳۰ اردیبهشت) برگزار شد اما در داخل این کشور شش روز بعد یعنی در ۲۶ مه (پنجم خرداد) برگزار میشود. ترکیه و آلمان مانع برگزاری انتخابات در خاک خود شدند و این انتخابات در عربستان و ایتالیا به دلیل بسته بودن سفارت سوریه و در قطر نیز به دلیل نبود نمایندگی دیپلماتیک سوری در آن برگزار نشد.
* پنج: به نظر میرسد که در این انتخابات هم بشار اسد شانس بیشتری از رقبایش داشته باشد. برخی از کشورها که سوریهای مخالف و مهاجر در آن ساکنند، انتخابات را برگزار نکردهاند و همین موضوع بخت کاندیدای اپوزیسیون را پایین خواهد آورد. از سوی دیگر اسد در میان بخشی از سوریها به عنوان کسی که کشور را از دست مخالفان مسلح، داعش و گروههای تروریستی نجات داد شناخته میشود.
اما این دور از ریاستجمهوری برای اسد چندان آسان نیست. پروسه بازسازی سوریه در پیش است و بسیاری از کشورها مایل به همکاری با او نیستند. از سوی دیگر اسد باید بتواند که کشوری جنگزده را به حالت عادی برگرداند. این در حالی است که هنوز بخشهایی از سوریه در دست مخالفان مسلح است، میلیونها نفر آوارهاند و زیرساختها نابود شده است.