هلندیهای خشمگین، هلندیهای آسوده خیال
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | حدود ۲۰۰نفر در مقابل وزارت دادگستری هلند در شهر لاهه تجمع کردهاند. احتمالا از مکانی که برای تجمع به آنها داده شده، راضی نیستند اما امیدوارند که با فریاد و البته به کمک بلندگوهای دستی صدایشان را به پارلمان هلند که کمی دورتر قرار گرفته، برسانند. اعتراض آنها به محدودیتهای مربوط به شیوع کرونا است؛ اعتقاد دارند که دولت بیش از حد در امور مردم و کسبوکارها دخالت و آزادیهای فردی و اجتماعی را محدود کرده است.
حدود ۲۰پلیس پیاده و یا سوار بر اسب بیحوصله منتظرند که تجمع زودتر تمام شود. کمتر از ۵۰متر آنسوتر، هلندیهای دیگری با خیالی آسوده در میدان پلین نشستهاند و از ناهار خوردن در محیط باز در یکی از معدود روزهای گرم هلند لذت میبرند. شهرت هلندیها را درباره اینکه کاری به کار هم ندارند، میتوان بهخوبی مشاهده کرد؛ دو گروه انگار اصلا یکدیگر را نمیبینند.
اما همهچیز آنطور که انتظار میرود صلحآمیز پیش نمیرود. تظاهرکنندگان خسته از اینکه صدایشان به جایی نمیرسد، تصمیم میگیرند که به سمت پارلمان حرکت کنند و در مسیر باید از مراکز خرید بگذرند. همان چند پلیس که حالا کمی غافلگیر شدهاند، میکوشند جلوی مسیر تظاهرکنندگان را بگیرند. تنش بهسرعت بالا میگیرد.
بهسختی میتوان گفت که ابتدا این تظاهرکنندگان بودند که پلیسها را هل دادند و یا این نیروهای پلیس بودند که با باتوم به تظاهرکنندگان کوبیدند. اما هرچه که بود، مرکز شهر لاهه ناگهان به محل زد و خورد میان تظاهرکنندگان مستاصل و پلیسهای نهچندان باتجربه و مجهز و درنتیجه وحشتزده تبدیل میشود. محل زد و خورد آنقدر به مراکز مهم شهر مانند دفتر کار نخستوزیر و پادشاه نزدیک هست که نیروهای مجهز ضدشورش بهسرعت سر برسند و خیابان را ببندند.
چند دقیقه بعد، در خیابانی آنسوتر سه خودرو با سرعت پشت سر هم میرانند و از منطقه دور میشوند. میتوان حدس زد که در خودروی وسطی نخستوزیر نشسته است. در همان حال، در دیگر شهر مهم هلند یعنی آمستردام، شاخص بازار سهام یورونکست به همان سطحی برگشته تابستان گذشته در آن قرار داشت.
انگار که همه ماجراهای مربوط به ویروس کرونا به گذشتهای دور مربوط میشوند که حالا سپری شدهاند و تنها خاطرهای از آنها باقی مانده است. آنچه همزمان در نزدیکی پارلمان هلند در لاهه و بازار سهام در آمستردام میگذرد، کم و بیش در بسیاری از دیگر کشورهای جهان هم قابل مشاهده است. شاخص اساندپی در آمریکا دوباره به روزهای رکوردشکنی بازگشته و این در حالی است که نرخ بیکاری هنوز دورقمی است.
از سیاستهای پولی دولتها گرفته تا انتظارات مربوط به تورم و سودآوری شرکتها و البته افزایش پسانداز در میان برخی از طبقات اقتصادی، همگی به رونق گرفتن بازار سهام در دوران کرونا کمک کردهاند. اما این عملکرد خوب بازار سهام چندان به کار افرادی نمیآید که در تنگنای اقتصادی ناشی از ویروس کرونا گرفتار شدهاند. پل کروگمن، برنده نوبل اقتصاد سال ۲۰۰۸، اخیرا در نیویورکتایمز نوشته که این خوشبینی نسبت به سود برخی شرکتهای حاضر در بورس، کمکی به مشکلات فعلی اقتصادی نمیکند.
به قول او خوشبینی مربوط به افزایش سود شرکتهای بزرگ در آینده را نمیتوان امروز بهعنوان اجارهخانه پرداخت.پیش از این هم میدانستیم که بازار سهام نه دماسنج اقتصاد است و نه لزوما نمایانگر وضعیت فعلی اقتصادی، اما حالا انگار بخش مالی و بخش حقیقی اقتصادی به دو جهان جدا افتاده از یکدیگر تبدیل شدهاند.