دلایل شتاب امارات برای توافق با اسرائیل
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: پنجشنبه شب ترامپ با گردنی بر افراشته حاضر شد تا خبر توافقی میان تلآویو و ابوظبی را به گوش همه برساند. او هرچند سعی کرد ماجرا را غافلگیرانه روایت کند اما مدتها بود که نزدیکی امارات و برخی دیگر از کشورهای حوزه خلیج فارس به رژیم صهیونیستی دیگر موضوعی پنهانی نبود. حالا رسانههای اسرائیل میگویند نتانیاهو پیش از اعلام این توافق دو سفر سری به ابوظبی داشته تا با مقامات این کشور رو در رو به گفتوگو بنشیند.
* دو: این یک برد دیپلماتیک برای ترامپ است. او بالاخره بعد از چهارسال توانست در حوزه سیاست خارجی حرکتی از خود نشان دهد. همه تلاشهای قبلی او برای اینکه توافقی با کره شمالی، چین یا ایران داشته باشد شکست خورده و عملا اروپاییها چشم دیدنش را ندارند. اما اینجا در خاورمیانه، در میان کشورهایی که به دنبال تامین امنیت خود با کمک ایالات متحده هستند، همیشه راهی وجود دارد.
* سه: کمتر از سه ماه به انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا باقی مانده و دونالد ترامپ حالا فرصت دارد تا مانور تبلیغاتی روی توافق بین ابوظبی و تلآویو به راه بیندازد. ناظران اما معتقدند این موضوع نمیتواند چندان تاثیری بر آرای او داشته باشد. ترامپ که در نظرسنجیها به مقداری نسبتا جزیی از بایدن عقب افتاده، نمیتواند با تکیه بر توافقی در شرق خودش را نجات دهد. تحلیل این کارشناسان این است که ترامپ به هرحال طرفداران خودش را در میان جمهوریخواهان دارد و کسانی که به صورت افراطی به موضوع اسرائیل حساسند، حتما به جمهوریخواهان رای میدهند و کسانی که آرای شناور دارند هم به موضوعات داخلی بیشتر اهمیت میدهند.
* چهار: بر اساس توافقی که بین اسرائیل و امارات سر گرفته، روابط سیاسی این دو قرار است عملی شود. این اولین بار به حساب میآید که یک کشور حاشیه خلیج فارس چنین روابط نزدیکی با صهیونیستها برقرار کند. پیش از این نتانیاهو با مطرح کردن موضوع الحاق کرانه باختری، اماراتیها را مشوش کرد و بعد به هوای اینکه چنین طرحی را تعلیق میکند به توافقی با بن زاید دست یافت. اما سر آخر مشخص شد این تعلیق موقتی است و نه مربوط به توافق روز پنجشنبه که به دلیل اختلافات داخلی و مخالفت آمریکاییها عقب افتاده است. وگرنه نتانیاهو و اسرائیل به طور سنتی هیچگاه از چنین برنامهای کوتاه نخواهند آمد.
* پنج: در میان کشورها، تنها بحرین و مصر از این اتفاق استقبال کردهاند. ترکیه به شدت عصبانی است و ایران و فلسطین هم چنین خبطی را از اماراتیها نمیپذیرند. اردوغان حملات تندی به اسرائیل کرده این در حالی است که ترکیه از نظر اقتصادی با اسرائیل همکاری میکند اما روابط از نظر سیاسی هیچگاه سر نگرفته است. ایران هم با انتقاد از این شیوه اماراتیها آن را یک نمایش میداند. برخی از مقامات ایرانی از اقدام امارات به عنوان از پشت خنجر زدن یاد کردهاند.
* شش: امارات بعد از مصر (۱۹۷۹) و اردن (۱۹۹۴) سومین کشور عرب است که با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار میکند و اولین کشور منطقه خلیج فارس؛ هرچند که روابط غیرعلنی سالها در جریان بوده. اسرائیل از سال ۲۰۰۵ برنامه خود را برای نزدیک شدن به کشورهای عربی تدوین کرده بود. به گفته برخی از ناظران، نتانیاهو از فرصت پیش آمده و اختلافات در خاورمیانه استفاده کرد تا با برقراری ارتباط با برخی از کشورهای عربی، خود را حافظ امنیت آنها نشان دهد.
* هفت: به نظر میرسد که امارات راه تازهای را در خاورمیانه پیش رو دارد. بن زاید ابتدا دل از عربستانیها برید و در یمن با آنها درگیر شد و سپس فاصلهای میان خود و بن سلمان ایجاد کرد و حالا برای توافقی که عملا هیچ دستاوردی برای عربها ندارد، خود را جلو انداخته است. این اتفاق میتواند خشم بسیاری از مسلمانان را برانگیزد. برخی از ناظران میگویند با این اتفاق سرنوشت خاورمیانه تکان خواهد خورد. آنها معتقدند اتفاقی که افتاده به معنای این است که اسرائیل پس از ۷۲سال تلاش بالاخره توانسته بدون اینکه امتیازی بدهد، خود را بخشی از خاورمیانه بداند.