چرا دلار حمله نکرد؟
روزنامه هفت صبح | بررسی آخرین وضعیت بازار ارز در دو روز گذشته و نگاهی به همه احتمالات تا پایان سال. قیمت دلار روز جمعه در بعضی ساعات به ۱۴هزار و ۲۵۰تومان رسید و نگرانیهای در مورد جهش نرخ ارز بهوجود آمد. اتفاقی که پس از حمله تروریستی آمریکاییها به کاروان حامل سردار سلیمانی در عراق قابل پیشبینی میرسید. با اینحال شنبه صبح وقتی کرکره صرافیها بالا رفت، اوضاع شکل دیگری بهخود گرفت و به کانال ۱۳هزار تومان برگشت. قیمت دقیقتر میشود ۱۳هزار و ۷۰۰تومان.
مجید شاکری، تحلیلگر مسائل اقتصادی همان جمعه در کانال شخصی خود نوشت: در غروب پرغم شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، یک نکته ارزی قابل توجه است. با وجود افزایش نسبتاً سریع دلار فردایی تا عصر، بعد از آن شاهد ثبات و بعد کاهش قیمت نسبی بودیم. این مسئله درحالی رقم خورد که عملاً بانک مرکزی مداخلهای در بازار نداشت که این، فارغ از محدودیتهای روز جمعه برای مداخله از سوی بانک مرکزی بوده است.
این که حدود افزایش به صورت درونزا محدود است تا حد زیادی نشان میدهد بازیگران بازار اطمینان دارند، بانک مرکزی ابزار و قصد مداخله را دارد. همچنین به خوبی میدانند امکان اجرای معاملههای سنگین برای مقابله با مداخلات بانک مرکزی عملاً وجود ندارد.در دوهفته گذشته دو اتفاق یکی رسانهای و یکی کمتر رسانهایشده در بازار ارز رخ داده که توانایی مقابله بازیگران با اراده بازارساز را شدیداً تحت تأثیر قرار داده که اول، محدود شدن کل مبلغ قابل انتقال غیر حضوری به ١٠٠میلیون و دوم، و مهمتر و ناشنیدهتر، افزایش شدید شیب پوزهای بسته شده خارج از کشور بوده که این دو موضوع مهم توان بازیگران برای بستن سمت ریالی معاملات اعم از امروزی و فردایی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
در عمل حدود و شیب افزایش به دلایل فوق از کنترل خارج نمیشود. افزایش روز جمعه هم با وجود شدت افزایش ریسکهای سیاسی در غیبت مطلق مداخله بانک مرکزی رخ داده و کسی نمیتواند آینده را پیشبینی کند؛ ولی به نظر میرسد در بسیاری از سناریوها نگرانی نسبت به از کنترل خارجشدن نرخ ارز، فعلاً بهعنوان یک محدودیت مطرح نخواهد بود.
صبح روز شنبه در حالی که هنوز وضعیت بازار بهدرستی روشن نبود، میثم رادپور کارشناس بازار ارز در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا اعلام کرد: جهش دوباره نرخ ارز، نیاز به گذشت زمان دارد، بنابراین نمیتوان انتظار رشد قیمت آن را در شرایط کنونی داشت. نرخ ارز از اواخر سال ۹۶ شروع به رشد کرد که از آن موقع تاکنون حدود ۲۲۵درصد بالا رفته است.
نگاهی به بازارهای کالایی و خدماتی نشان میدهد، قیمت کالا و خدمات نیز متناسب با رشد قیمت دلار، افزایش زیادی پیدا کرده است.
بهگفته رادپور ایندرحالی است که حجم نقدینگی کشور حدود ۳۵درصد رشد کرده و و درآمد ارزی نیز حدود ۴۰درصد کاهش پیدا کرده است. پس دلار با رشد ۲۲۵درصدی در یکسالونیم گذشته خیلی بیشتر از ۳۵درصدی که میزان رشد نقدینگی محسوب میشود، رشد کرده؛ به همین دلیل، شرایط برای جهش دوباره بهای دلار فراهم نیست.
او به یک نکته مهم اشاره میکند و میگوید، البته دوره کنونی رشد قیمت ارز در مقایسه با دورههای گذشته، تفاوتهایی دارد؛ از جمله آنها میتوان به تحریمها و کاهش درآمدهای ارزی و نفتی کشور اشاره کرد. این یعنی اگر در گذشته باید یک فاصله چهار تا پنجساله برای جهش نرخ ارز در نظر میگرفتیم اینبار، فاصله جهش ارزی بعدی، کمتر خواهد بود.
این کارشناس بازار ارز درباره چشمانداز بازار ارز تا پایان سال میگوید، ثبات بازار ارز حفظ خواهد شد و به جز نوسانهای کوتاهمدت و محدود، شاهد تلاطمها و جهش قیمتها نخواهیم بود. شاید در اواخر سال ۹۹ و ۱۴۰۰ رشد قیمت ارز رخ دهد که البته وقوع آن به شرایط اقتصادی و وضعیت درآمدهای ارزی بستگی خواهد داشت.
رادپور درباره احتمال کاهش قیمت ارز و عقبنشینی قیمت به سوی کانال ۱۰ یا ۱۱هزار تومانی میگوید: موانع زیادی برای کاهش قیمت ارز وجود دارد و وقوع آن به معنای کاهش قیمت کالا و خدمات نخواهد بود. اکنون کالاها و خدمات، خود را براساس ارز ۱۲هزار تومانی تطبیق دادهاند و به آن چسبندگی پیدا کردهاند، بنابراین کاهش قیمت ارز باعث افت قیمت کالاها نمیشود.
افت زیاد قیمت دلار، تنها باعث افزایش جذابیت واردات خواهد شد، زیرا کالاهای داخلی در مقابل کاهش قیمتها مقاومت میکنند، بنابراین تمایل به واردات کالا با نرخ ارز ارزانتر افزایش پیدا میکند. همچنین کاهش قیمت ارز باعث افزایش روند خروج سرمایه از کشور میشود که آن نیز مشکلساز خواهد شد.