جنبههای مثبت و منفی خصوصیسازی سرخابیها
روزنامه هفت صبح، دکترحمیدرضا شیری | اگر سهام پرسپولیس و استقلال در بورس عرضه شود، این دو باشگاه حداقل باید تراز مالی مثبت داشته و به بیان سادهتر، سودده باشند نه زیان ده اما آیا سرخابیها در این سالها درآمدزا بودهاند؟ باشگاههایی که با پروندههای شکایت چندین هزار دلاری در فیفا همواره با تهدید کسر امتیاز و سقوط به دسته پایینتر مواجهند، چطور سودده شدهاند؟
در سال ۹۹ حتی باشگاههای بزرگ جهان مثل بارسلونا و رئال مادرید بهخاطر کرونا و نبود تماشاگر دچار کسری بودجه یا کاهش درآمد شدهاند، پس چطور پرسپولیس و استقلال سودآور شدهاند؟ آیا میتوان به این ترازها امید داشت یا باید اذعان داشت که این مثبت سازیها غیرواقعی بوده؟ چرا پرسپولیس و استقلال که درآستانه ورشکستگی قرار گرفتهاند، بایستی با چنین ترازهایی که نمیتوان به آنها اعتماد کرد، جلوه داده شوند؟
با توجه به شاخصهای مربوط میتوان گفت بهترین راه کنترل هزینهها و افزایش درآمد باشگاهها ورود آنها به بورس است. باشگاههای حرفهای فوتبال با ورود به بازار سرمایه ضمن تامین نیازهای مالی خود در زمینههای توسعه استادیومهای خصوصی، تقویت مالی بازیکنان، توسعه فعالیتها و تسهیلات جاری سرمایهگذاری در پرورش جوانان، افزایش نقدینگی سهامداران، کاهش استقراض و تهیه سرمایه مورد نیاز به اقتصاد کشور نیز کمک میکنند.
با توجه به محیط باشگاههای حرفهای فوتبال و نوع خدماتی که آنها به جامعه ارائه میدهند بر اساس اصل خصوصیسازی که در قانون اساسی آمده این باشگاهها جزو بخشهایی هستند که باید به بخش خصوصی واگذار شوند بنابراین در اصل خصوصیسازی آنها شک وجود ندارد. نکته حائز اهمیت نحوه طی این فرایند است. بهترین روش برای خصوصیسازی و اداره مشارکتی باشگاه فوتبال ورود آنها به بورس و عرضه سهام آنها در این بازار است.
در صورت ورود باشگاه به بورس افراد به ویژه هواداران میتوانند با خرید سهام باشگاه در تامین مالی باشگاه سهیم شوند و در مدیریت آن مشارکت داشته باشند. پس از ورود به بازار بورس قیمتگذاری سهام باشگاه و تغییرات قیمت آن از موارد بسیار مهم است که میتواند کیفیت تداوم حضور باشگاه در بورس آثار تعیین کننده داشته باشد. علت این تغییرات در بعضی موارد مشابه با دیگر شرکت حاضر در بازار بورس است .
اما عوامل اثرگذار بسیاری وجود دارد که خاص صنعت فوتبال است. تاثیرگذاری عوامل بر قیمت سهام باشگاه فوتبال نوسانات برد و باخت تصمیمات مدیریتی جذب بازیکنان معروف و نامی و رفتارهای غیر حرفهای سهامداران است.ورود به باشگاه بورس از دو جنبه دیگر نیز میتواند منافع برای آنها در بر داشته باشد یکی اینکه از حمایت و تعصب و طرفداران آن در افزایش بازدهی سهام خود در بورس استفاده کنند و دیگر اینکه انگیزه بیشتری برای تلاش و کسب پیروزی در مسابقات داشته باشند که به افزایش بازدهی سهام و اعتبار آنها در بورس منجر میشود.
به نظر میرسد در صورت خصوصیسازی دو باشگاه و عرضه اولیه سهام، رکورد شرکت درعرضه اولیه با حضور میلیونها طرفدار دو باشگاه شکسته شود که نوید بخش روزهای طلایی برای بورس ایران در عصر ۱۴۰۰ خواهد بود. اما سوالات کلیدی و مبهم این است که چرا در سیاهترین روزهای سه دهه اخیر بازار بورس، قرار است چنین اتفاقی روی دهد؟برخی تحلیلگران این میزان دارایی دو تیم را در حدی نمیدانند که هواداران آنها ترغیب به سرمایهگذاری شوند. این بزرگترین نقطه ابهام در این واگذاری سه سوته و عجلهای پرسپولیس و استقلال از سوی دولت است.
طبق پیشنهاد شورای نظارت بر اصل ۴۴ قرار است ۱۰درصد از سهام باشگاههای استقلال و پرسپولیس برای کشف قیمت در بورس و ۵۰درصد به شرکتهای سهامی عام با حداقل ۱۰هزار سهامدار و ۴۰درصد دیگر به تعاونیهای سهامی و فراگیر کل کشور واگذار شود. موضوعی که صدای پیشکسوتان دو باشگاه را درآورده و معتقدند واگذاری با این شرایط و آن ۱۰درصد، دیگر واگذاری محسوب نمیشود.