واکسنهای فروشی از کجا میآیند؟
روزنامه هفت صبح| واکسن ۵ میلیونی کرونا در بازار آزاد،واکسن آسترازنکا با قیمت آزاد هر دُز یک میلیون و نیم و… اینها خبرهایی است که همزمان با اوجگیری موج پنجم کرونا میشنویم،البته قبلا هم اخبار مشابه زیادی شنیده بودیم. مثل آن ویدئوی پر سر و صدایی که نشان میداد دو نفر در فضایی که کاملا شبیه ایران است، مشغول باز کردن یک بسته بزرگ هستند و ادعا میکنند واکسن فایزر است اما اینبار ماجرا تا اندازهای تفاوت دارد. کسانی که حالا ادعای فروش واکسن دارند میگویند که این واکسنها را کاملا قانونی میفروشند چون بخشخصوصی آنها را وارد کرده و قرار است به کارکنان واحدهای مختلف بفروشند اما انگار ماجرا چیز دیگری است.
کدام شرکت واکسن وارد کرد
از همان اول که اعلام شد واکسن کرونا به کشورهای مختلف فروخته میشود، بخشخصوصی در ایران اعلام آمادگی کرد که میتواند با اتکا به ظرفیتهای وارداتیاش واکسن بخرد. در مرحلهای حتی صحبت از خرید و واردات ۶میلیون دُز واکسن توسط بخشخصوصی بود. بزرگی این رقم را وقتی بهتر متوجه میشوید که بدانید آن روزها هنوز یک میلیون ایرانی هم واکسن دریافت نکرده بودند.
اما این ماجرا به بن بست خورد. بعدتر معلوم شد که دلیل این بن بست هم این بوده که وزارت بهداشت بهرغم اعلام عمومیاش برای استقبال از مشارکت بخش خصوصی، چندان به این موضوع خوشبین نیست. البته مسئولان وزارت بهداشت رسما نمیگفتند که مخالف ورود بخشخصوصی به این حوزه هستند اما از حرفهایشان معلوم بود که صلاح نمیدانند این اتفاق بیفتد.
از حق نگذریم دلایلشان هم تا اندازهای منطقی بود. وزارت بهداشتیها میگفتند که اگر بخشخصوصی بخواهد واکسن وارد کند آن را به قیمت خیلی بالایی خواهد فروخت و بازار سیاه واکسن رسمیت پیدا خواهد کرد ضمن اینکه با رسمی شدن خرید و فروش واکسن احتمالا بازار انواع تقلب و ادعاهای دروغ هم داغتر از قبل میشود به این ترتیب اتاق بازرگانی اعلام کرد که فرصت واردات ۶ میلیون دُز واکسن از دست رفته است
اما چهار روز پیش خبر رسید که کمی بیشتر از ۳۰۰ هزار دُز واکسن از طرف بخش خصوصی وارد ایران شده است. خبر چندانی در مورد اینکه واردکننده کدام شرکت بوده و چرا محموله خریداری شده تا این اندازه کوچک است داده نشد اما پیگیریهای هفت صبح نشان میدهد که واردکننده این ۳۰۰وخردهای واکسن که از برند آسترازنکا هم هستند، شرکت کوبل دارو است.
شرکتی که یکی از هممجموعههای شرکت داروسازی عبیدی محسوب میشود و دلیل موفقیتش در واردات این واکسنها ارتباط قدیمی کل این مجموعه با شرکت دارویی آسترازانکا است. در واقع گروه دارویی کوبل، گروهی است متشکل از داروسازی عبیدی، کوبل دارو یک شرکت دیگر که در این میان کوبل دارو وظیفه بخش واردات این گروه را برعهده دارد و از سالها پیش ارتباط تجاری خوبی با آسترازنکا داشته است.
واکسنها چه شد؟
وقتی سعی میکنیم بفهمیم که آیا خود کوبل دارو این واکسنها را راهی بازار سیاه کرده یا نه، با این جواب از طرف یکی از نزدیکان به این شرکت مواجه میشویم که اصلا واکسنهای وارد شده از طرف کوبل دارو برای فروش وارد نشدهاند و واردات آنها به کلی از پروژهای که قرار بود طی آن شرکتهای خصوصی واکسن وارد کنند و به شرکتهای بزرگ بفروشند تا آنها به کارکنانشان تزریق کنند، جداست.
در واقع کوبل دارو به واسطه آشناییها و ظرفیتهای وارداتی که داشته این واکسنها را وارد کرده و بعد هم به وزارت بهداشت داده تا در برنامه واکسیناسیون عمومی از آنها استفاده شود و قرار است که محمولههای بعدی هم با همین هدف وارد شوند. پس منفعت کوبل دارو از واردات این واکسنها چیست؟
احتمالا این موضوعی است که کوبل دارو و وزارت بهداشت خودشان آن را با هم حلوفصل میکنند. آنچه به ما گفته میشود این است که امکان ندارد خود کوبل دارو این واکسنها را راهی بازار کرده باشد،حتی احتمال نشت این واکسنها در مسیر از واردات تا رسیدن به دست وزارت بهداشت هم ممکن نیست چون مقدار واردات کاملا روشن بوده و محموله هم کوچکتر از آن بوده که مقداری از آن در این مسیر نشت کند.
پس واکسنهایی که گفته میشود آسترازنکاهای وارداتی هستند و در بازار آزاد فروخته میشوند از کجا آمدهاند؟ کوبل داروییها میگویند که قبل از واردات این محموله هم بازار این مدل واکسنها داغ بوده و به هر حال فعالان این بازار روی هر خبری که شنیده شود مانور میدهند بنابراین وضعیت این واکسنها از دو حالت خارج نیست، یا این واکسنها از داخل سیستم بهداشت و درمان نشت میکنند، یعنی به هر ترتیبی از روند واکسیناسیون خارج شده و فروخته میشوند یا اینکه تقلبی هستند.
خبر جالبی که در این میان به گوش ما میرسد این است که بازار خرید و فروش قوطی خالی واکسنها هم داغ شده است. البته هر کس که واکسن تزریق میکند موظف است که ویال خالی واکسن را تحویل بدهد اما سوءاستفادهکنندهها با خارج کردن بخشی از این ویالها از محلهای واکسیناسیون آنها را در بازار آزاد بین ۲۰۰ تا ۵۰۰هزار تومان میفروشند.
در ادامه داخل این ویالها در بهترین حالت با آب مقطر پر شده و به بعضی از کسانی که مایل به دریافت واکسن از این بازار هستند و پول خوبی هم برایش میدهند تزریق میشود. در این حالت جناب فروشنده واکسن از چک شدن علائم، بارکد و کیوآرکد روی واکسن هم هیچ ابایی ندارد و میتواند روی اصل بودن واکسنش مانور بدهد.