مرگ تدریجی رشتههای مهندسی در دانشگاههای ایران
در حالی که آمار شرکتکنندگان کنکور سراسری امسال نیز حکایت از کم بودن متقاضیان گروه رشتههای ریاضی و فیزیک نسبت به سایر گروهها داشته است، متخصصان این موضوع را به نبود جایگاه شغلی مناسب برای دانشآموختگان رشتههای علوم پایه نسبت میدهند موضوعی که به زعم متخصصان که باعث شده داوطلبان کنکور گرایش چندانی به تحصیل در رشتههای علوم پایه و رشته های فنی و مهندسی نداشته باشند و آمار دانشآموختگان رشتههای دانشگاهی نامتوازن شود.
با نگاهی به آمار شرکتکنندگان کنکور سراسری در سالهای مختلف درمییابیم که این نگرانی از کجا نشات میگیرد به عنوان مثال با نمایش نموداری دربارهی پذیرفتهشدگان فنی و مهندسی در یک دوره چهل ساله (از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۵) باید تاکید کرد اوج پذیرفته شدگان دوره کارشناسی فنی مهندسی در سال ۱۳۹۰ بوده است. طی دو سال، ۶۰ هزار نفر در رشتههای فنی مهندسی دانشگاه پیام نور پذیرفته شدهاند.
بر این اساس در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ تعداد چهار میلیون و ۷۳ هزار و ۸۲۷ نفر در آموزش عالی ایران مشغول به تحصیل بودهاند که حدود ۲۹ درصد آنها دانشجویان فنی مهندسی بودهاند. در همین سال، ۴۶۶ هزار و ۲۲۳ دانشجو از دانشگاهها فارغالتحصیل شدهاند که تعداد دانشآموختگان فنی و مهندسی ۱۹۴ هزار و ۲۲۹ بوده است. نرخ بیکاری در ایران در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۲ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ بیکاری دانشآموختگان رشتههای مهندسی ۳۷.۵ درصد بوده است.
همچنین در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ بیش از ۴۷ رشته و ۴۵۹ گرایش مهندسی در مقاطع مختلف تحصیلی فعال بوده است. از این ۴۵۹ گرایش فنی مهندسی ۱۲۹ گرایش برای دوره کاردانی، ۳۲ گرایش متعلق به دوره کارشناسی، ۱۷۳ گرایش برای کارشناسی ارشد و ۱۰۶ گرایش برای مقطع دکتری تعیین شده است و ۴۱۸ دانشگاه، دانشکدههای مستقل و مراکز آموزش عالی دولتی، موسسات غیرانتفاعی و موسسات وابسته به سازمانهای دولتی رشتههای فنی و مهندسی را ارائه میدهند.
بر اساس اعلام کارشناسان، با گذر حباب جمعیتی ایجاد شده در دهه ۶۰ از دوره دبیرستان، تقاضا برای آموزش عالی از اوایل دهه هشتاد به سرعت افزایش یافت. در طول یک دهه (۹۲-۸۲)، متوسط نرخ رشد سالیانه دانشجویان کشور ۹.۸ درصد بوده است. در همین مدت، رشد سالیانه دانشجویان در گروه فنی- مهندسی ۱۳.۴ درصد بوده است.
در واقع با گذر تدریجی حباب جمعیتی از مانع کنکور، تعداد متقاضیان این آزمون در اغلب گروههای آموزشی به تدریج کاهش یافت. طی یک دورهی پنج ساله (۹۴-۹۰) تعداد داوطلبان گروه ریاضی و فنی از ۳۶۰ هزار و ۸۷۳ به تعداد ۱۸۱ هزار و ۸۵۶ نفر رسید. این در حالی بود که در همین مدت، تعداد داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی از ۴۵۱ هزار به ۴۹۸ هزار و ۸۲۲ نفر رسید.